Αποβισσοποίηση!

«Η αδιαφορία μου για τη συμμετοχή του Μουσικού Συνόλου Μάνος Χατζιδάκις γρήγορα μετατράπηκε σε απογοήτευση και θλίψη όταν είδα να συνδέεται η συναυλία μου και να παρουσιάζεται από κοινού με τη συναυλία του (Υπό)Συνόλου (!), που, αν μη τι άλλο, δείχνει άγνοια, αλλά και έλλειψη ευαισθησίας σχετικά με το έργο του Νίκου Καρβέλα και τη θέση του στον ελληνικό πολιτισμό. Τα κουλτουριάρικα και άγνωστα μουσικά σύνολα προσβάλλουν την απόλυτη Ελληνίδα σταρ, δηλαδή εμένα, και δεν μπορούν να σταθούν δίπλα μου ισάξια. Δεν θα τραγουδήσω για να δούμε ποιος θα ‘ρθει να ακούσει αυτές τις αηδίες που μου προκαλούν νύστα και απέχθεια. Άλλωστε η Πατρίτσια Φιλντ αρνήθηκε να με ντύσει για τις γιορτές της πολύ παλιάς σας πόλης. Δεν έβρισκε νούμερο. Λίγος σεβασμός δεν βλάπτει».

Η παραπάνω δήλωση δεν έγινε. Είναι παράφραση της δήλωσης της αντίθετης πλευράς. Η ιστορία είναι γνωστή. Το Μουσικό Σύνολο «Μάνος Χατζιδάκις» ματαίωσε την συναυλία του στις γιορτές παλιάς πόλης της Ξάνθης επειδή αφενός συγχύστηκε με την παρουσία στις ίδιες εκδηλώσεις της Άννας Βίσση και αφετέρου ενοχλήθηκε με την κοινή του παρουσίαση σε διαφημιστικό σποτ. Ο Γιώργος Χατζιδάκις, γιος του αείμνηστου μουσικοσυνθέτη, μίλησε για ένα είδος μουσικής «εκ διαμέτρου ξένο, αισθητικά και ιδεολογικά αντίθετο και ασύμβατο» με το έργο και την όλη καλλιτεχνική υπόσταση του πατέρα του. Οι διοργανωτές έκαναν λόγο για υπεροπτική στάση ενώ η Βίσση δήλωσε ότι η πολλή αποστείρωση καταντάει δήθεν: « Ο Γιώργος Χατζιδάκις δεν ξέρω αν κάνει καλά έτσι όπως εκπροσωπεί τον πατέρα του».
Ο Χατζιδάκις περιφρονούσε την κάθε λογής χυδαιότητα. Ενδεχομένως ο γιος τίμησε τον πατέρα με την αποχώρηση του. Η κίνηση είχε καλές προθέσεις και κατανοητό σκεπτικό. Ενόχλησε ωστόσο με την μυγιάγγιχτη λογική της. Και οι γιορτές είχαν τελικά μόνο Βίσση.

Η Βίσση δεν είναι κολλητική. Ούτε προκαλεί αλλεργικά σοκ. Τα παίρνει χοντρά και κάνει την πλάκα της. Αντί οι άνθρωποι της τέχνης, παρόλα αυτά, να διδάξουν πολιτισμό, γίνονται κήρυκες ενός αγνού, αμόλυντου πολιτιστικού ρατσισμού που δεν αφυπνίζει, αλλά διαχωρίζει και ενοχλεί με την αφ' υψηλού αντιμετώπιση των "βαρβάρων". Η Βίσση μολύνει, «ρυπαίνει» ενδεχομένως. Καμία αντίρρηση. Είναι τόσο μεγάλη όμως η καλλιτεχνική της αξία που μπορεί να μειώσει την προσωπικότητα του Χατζιδάκι; Η απαξίωση της την κάνει να δείχνει παντοδύναμη. Αφού έτρεψε το Χατζιδάκι σε φυγή, είναι υπολογίσιμη αντίπαλος. Υποτιμούν και προσβάλλουν τον κόσμο αυτοί που θεωρούν ότι θα του προκαλούσε σύγχυση η συνύπαρξη των δύο συναυλιών σε ένα πρόγραμμα πολλών και διαφορετικών εκδηλώσεων (άλλος κόσμος θα έκοβε εισιτήριο για το Χατζιδάκι και άλλος για την Αννούλα).

Πράγματι, αφού δεν εκφράζουν το ίδιο μουσικό ήθος με την Βίσση, γιατί προσπαθούν να της μοιάσουν; Γιατί δεν της κάνουν την τιμή να βρίσκονται στο ίδιο πρόγραμμα εκδηλώσεων με το μουσικό τους σύνολο; Το να αρνείσαι να μεταφέρεις μια παράσταση σε ένα κοινό της περιφέρειας που δεν έχει πολλές δυνατότητες να την παρακολουθήσει σύντομα ξανά, είναι αυτό που ενοχλεί στην απόφαση των «στασιαστών». Αυτό ακριβώς σε ένα προοδευτικό μυαλό θα έγερνε την πλάστιγγα υπέρ της πραγματοποίησής της.

«Πρέπει να παραιτηθούμε από την ιδέα ότι η κουλτούρα μπορεί να μας σώσει. Είναι το λίκνο του πνεύματος και η φυλακή του», λέει ο Μπρυκνέρ. Όσο η υψηλή κουλτούρα μας κάνει χάρη, η κάθε Βίσση θα ξεσηκώνει το αποχαυνωμένο κοινό της που έχει ένα παραπάνω λόγο τώρα να τη χειροκροτάει. Ότι έδιωξε εσάς, τους «ξενέρωτους». Ένας κόσμος που είχε και πριν ακόμα ανακοινωθεί η συμμετοχή σας, την υποψία ότι δεν τον καταδέχεστε.

Το κοινό που έχει μάθει να σέβεται και την ιδιοφυία των μεγάλων και την ευκολία των μικρών, νιώθει τελικά ότι η Βίσση θα περάσει το δικό της. Ότι η ευτέλεια θα επικρατήσει είτε λόγω της επιμονής της, με το σπαθί της, είτε λόγω της πλύσης εγκεφάλου. Και η κουλτούρα θα απομείνει μαγεμένη μπροστά στον καθρέφτη του ναρκισσισμού της. Αφού σε τελική ανάλυση είναι τόσο ακριβοθώρητη η παρουσία της, ας εξασφάλιζε καλύτερα την ασφάλεια της. Μπορεί και εκείνη να εφαρμόσει τα καπρίτσια της Μαντόνα και να έχει μαζί της ένα κατάλογο παράλογων απαιτήσεων, όπως τον αποκλεισμό της Βίσση ή της Βανδή.

Το στοίχημα για τους ανθρώπους του πολιτισμού ήταν πάντοτε η φυλακή της αυταρέσκειάς τους. Με την αποχώρηση τους, φαίνεται να σνομπάρουν το κοινό και όχι τη Βίσση. Γίνονται ριψάσπιδες της τέχνης και μάλιστα μιαν εποχή όπου ο νέος βομβαρδίζεται με κακογουστιά, ηλιθιότητα και ασημαντότητα. Χτυπώντας το σύστημα μέσω της φυγομαχίας σου, συμμαχείς μαζί του. Με τέτοιες ανταρσίες θα εξακολουθεί η νεολαία να γνωρίζει τον Καρβέλα και να αγνοεί τον Κολοκοτρώνη όπως αποκάλυπτε μια έρευνα παλαιότερα, ο ράπερ της δεκάρας θα καλύπτει τον Χατζιδάκι.

Αντιλαμβανόμενος τον εαυτό σου ως ιερή αγελάδα, ως ιερό κειμήλιο, θα απευθύνεσαι σε άδεια καθίσματα και σε άδειες ψυχές, που μεγάλωσαν με την φτήνια να τους βάζει για ύπνο. Η αληθινή μουσική θα χαμηλώνει στα αφτιά μας μέσα από την άρνηση της να συνυπάρξει με την ευτέλεια στον βωμό της μουσικής παρθενίας. Με τα σκονισμένα αντανακλαστικά της κερδίζει μάλιστα την ολόψυχη αντιπάθεια, επιβεβαιώνοντας πως η υψηλή κουλτούρα δεν διαθέτει απαραίτητα κάποιο τεκμήριο ηθικής ανωτερότητας ή στοιχειώδους ευγένειας.

Αν ηττηθεί η κουλτούρα θα είναι γιατί δεν έχει μάθει να πολεμάει αθόρυβα τους εχθρούς της, επειδή νιώθει τελικά ότι μειονεκτεί σε μαζικότητα, επειδή δείχνει ανοιχτά ότι δε σέβεται τον κόσμο, ότι δεν τον έχει σε υπόληψη. Πρώτη φορά μάλιστα μου φαίνεται συμπαθής η Βίσση. Με φέρατε στη δυσάρεστη θέση να την υπερασπιστώ. Αυτό είναι το κατόρθωμα σας. Φταίμε αν συνεχίσουμε να προδίδουμε τον αγαπημένο μας Μάνο; Αν πάμε με «όλες τις τσούλες της γης»; Αν πούμε ευτυχώς που υπάρχουν πουτάνες;