Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2010

Θλιβερή επέτειος!

Στη Ρωσία του Πούτιν μια ποιήτρια, μέλος μιας ομάδας που πιστεύει ότι η ευτυχία μπορεί να μεταδοθεί μέσω της ποίησης, θα υποβληθεί για ένα μήνα σε ψυχιατρικές εξετάσεις. Έτσι αποφάσισε το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας. Ένας Έλληνας γιατρός που ανακάλυψε ότι η ευτυχία μεταδίδεται σε εμάς μέσω των φίλων μας, ήταν πέρυσι στη λίστα του περιοδικού Time με τα 100 πρόσωπα του κόσμου που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή. Άδικη που είναι η ζωή.

Ο Νικολάι Μπερντιάγεφ στο βιβλίο του «Οι δαίμονες της ρωσικής επανάστασης» λέει ότι υπήρχε πάντα η ντροπή της προσωπικής άποψης στην Ρωσία. Την επιστροφή στον μπολσεβίκικο τρόπο σκέψης επισήμαινε και η Πολιτόφσκαγια όσο ζούσε. Ο Ντοστογιέφσκι γράφει στο «Έγκλημα και τιμωρία» : «Θα ‘θελα να ξέρω τι είναι εκείνο που φοβούνται πιο πολύ οι άνθρωποι. Το να κάνουν ένα βήμα προς τα μπρος, να πουν δυο λόγια για το πιστεύω τους-αυτό σίγουρα το φοβούνται πάνω απ’όλα».

Δεν είναι δικό μου συμπέρασμα πως η γλώσσα μας κάνει ανθρώπους. Αισθάνομαι ωστόσο ότι η γνώμη, όταν συνοδεύεται από σκέψη, όχι μόνο στην ανελεύθερη Ρωσία, μπορεί να σημαίνει ακόμα και στις μέρες μας απειθαρχία, θράσος και ασέβεια. Όταν οι σκέψεις που εκφράζω είναι πολύ προσωπικές, νιώθω και εγώ πως αμαρτάνω. Οι άνθρωποι στις απρόσωπες κοινωνίες των πόλεων, δεν έχουνε πια σκέψεις, έχουνε στάσεις. Τις σκέψεις μας δεν μας τις ζητάει κανείς πια, εκτός αν πρόκειται να μας «φακελώσουν». Το σύμπτωμα περιγράφει γλαφυρά στο βιβλίο του και ο Μπαράκ ΟμπάμαΟ πολιτικός διάλογος έχει εκφυλιστεί και στη θέση του προσφέρεται ένας κατάλογος έτοιμων, πολωτικών επιλογών: θέλεις το ένα ή το άλλο, είσαι υπέρ ή κατά;».

Η ενστικτώδης ξενοφοβική αντίδρασή σου είναι να φύγουν οι ξένοι. Αλλά δεν σκέφτηκες. Εξέφρασες απλά ένα ένστικτο. Τα κόμματα καλύπτουν απόλυτα αυτήν σου την ανάγκη. Δεν χρειάζεται να έχεις άποψη. Είσαι ΠΑ.ΣΟ.Κ, είσαι Ν.Δ και αυτό σου λύνει τα χέρια. Οι περισσότεροι από όσους κινούνται σε αυτούς τους χώρους, έχουν γνώμες-στάσεις για επαγγελματικούς λόγους και χρήση, για να μπορούν να τις περιφέρουν και να φουσκώνουν από υπερηφάνεια. Εξοργίζονται μάλιστα εύκολα όταν το θρασύ και προσβλητικό τους δίκιο δεν αναγνωρίζεται. Δεν διανοούνται ότι μπορεί να υπάρχει κάτι πέρα από τη μύτη τους. Και σίγουρα δυσκολεύονται να συζητήσουν.

Η σκέψη όμως είναι πάνω απ’όλα θέμα εξάσκησης. Οι άνθρωποι που φοβούνται να σκεφτούν, φοβούνται να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους. Το να σκέφτεσαι δεν σε κάνει υποχρεωτικά λιγότερο εγωιστή, απλά σε οδηγεί πιο ομαλά προς μια πιο κομψή έκφραση του εγωισμού σου. Περνώντας από τη φάση του έρωτα με τον εαυτό μας στη φάση της αγάπης μας για εκείνον, δεχόμενοι θαρραλέα τις αντιφάσεις μας, ενηλικιωνόμαστε πραγματικά. Αγαπώντας τον εαυτό σου, φτάνεις τελικά να αγαπήσεις τους άλλους, χωρίς να το θέλεις.

Αν δεν μάθουμε στον άνθρωπο να εκφράζει αυτό που σκέφτεται, πρέπει να καταλάβουμε ότι του προσθέτουμε μια αναπηρία που κουβαλάει έξω στην κοινωνία μαζί του. Η ανικανότητά του να εκφραστεί, τον καθιστά επικίνδυνο. Γιατί η κοινωνία σου στήνει την εξής παγίδα: να μαγευτείς από τις απολαύσεις της ή να αρχίσεις να στοχάζεσαι εναντίον της με θυμό, δαιμονοποιώντας τις προθέσεις της. Όταν αρχίσεις να αμφισβητείς τα λόγια σου, όταν ξεκινήσεις να αμφιβάλλεις για την ειλικρίνειά σου, όταν δεν παίρνεις πια στα σοβαρά τον εαυτό σου (που είναι θέμα χρόνου να σε προδώσει), είσαι στο σωστό δρόμο. Η δυσκολία στη συνέχεια είναι να αντικαταστήσεις την πηγή της αυτοπεποίθησής σου. Η υποκρισία θα γίνει ειλικρίνεια. Όχι η ειλικρίνεια της βλακώδους ανδρικής ωμότητας, αλλά μιας βαθύτερης γνώσης του εαυτού σου μέσω της οποίας θα κερδίσεις την ισορροπία σου.

Ακόμα και την πιο όμορφη ενασχόληση, ένα νεκρό σύστημα που έχει παγιωθεί, μπορεί να την κάνει ανόητη, πεζή, αντιδημιουργική. Η δημοσιογραφία για παράδειγμα ακόμα περιμένει κάποιον να της σφυρίξει την αλήθεια. Το ρεπορτάζ είναι ένα ενδιαφέρον κείμενο που οι αρχισυντάκτες προσπαθούν να σιγουρέψουν ότι δεν μπορεί να διαβαστεί. Όλα πρέπει να γράφονται λες και τα συντάσσει ο ίδιος άνθρωπος, να μην ξεχωρίζει καθόλου η πένα του. Ούτε καν αυτοί που γράφουν κάθε μέρα για τον κόσμο δεν νοιάζονται για αυτόν. Και αυτό φαίνεται όταν αρνούνται να ψάξουν στα βιβλία-είναι ελάχιστοι αυτοί που το κάνουν. Άλλοι νοιάζονται αλλά δεν βρίσκουν τον τρόπο να βοηθήσουν, μένοντας εγκλωβισμένοι ανάμεσα στη δημιουργικότητα και την πειθαρχία. Και η δημοσιογραφία κατάντησε ένα σχολείο της γνώσης. Με κακά βιβλία και αδιάφορους δασκάλους. Το μεγαλύτερο καύχημα του δημοσιογράφου εξακολουθεί να είναι ότι έχει ρεπορτάζ. Λες και έχει μείνει τίποτα άλλο στη ζωή που μπορεί να αποκαλυφθεί.

Από την άλλη πλευρά του καναπέ, οι «κάτοικοι» της τηλεόρασης δεν παραδέχονται ότι δεν μπορούν να προσφέρουν κάτι πιο ποιοτικό από αυτό που παράγουν. Η αλήθεια είναι ότι αυτά που βλέπουμε είναι αυτά που εκείνοι είναι σε θέση να μας προσφέρουν. Σε αυτά και μόνο σε αυτά είναι διατεθειμένοι να μας εθίσουν. Μαγειρεύουν και μας προσκαλούν σπίτι τους. Πώς γίνεται εξάλλου η τηλεόραση να γνωρίζει εκείνο που θέλουν οι άλλοι και κανένας αυτό που θέλει ο ίδιος προσωπικά;

Φυσικά και ζητάω πολλά. Οι καλές εφημερίδες σου δίνουν αν τις διαβάζεις συστηματικά, μια εικόνα. Πρόκειται ωστόσο για μια εικόνα θολή. Αν θες να δεις καλύτερα, γουρλώνεις τα μάτια και προβληματίζεσαι με υπομονή μέσα από τις περιγραφές της αλήθειας μήπως μια μέρα την αναγνωρίσεις. Πρέπει να θυμόμαστε, άλλωστε, ότι η αλήθεια είναι ένας αυτοσχεδιασμός περισσότερο ελεύθερος και από το ψέμα.

Ο άνθρωπος του 21ου αιώνα παραμένει εκδικητικός, παρορμητικός και εύθικτος διότι δεν έχει μάθει να εκφράζει αυτό που έχει μέσα του και να αποδέχεται την ανεπάρκειά του. Επειδή κάποια άλλα πράγματα τα δέχτηκε, τα κατάπιε αλλά δεν μπορεί να τα χωνέψει. Και τον βαραίνουν κάθε μέρα όσο κι αν προσπαθεί να τα απωθήσει από τη μνήμη του. Δεν έχει συνηθίσει ακόμα την κυνική του αμνησία για τα δράματα και την ανθρώπινη εκμετάλλευση. Δεν μπορεί να ξεχάσει ότι οι πιο πολλοί ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας ενώ κάποιοι άλλοι πάνω από τα όρια του πλούτου. Αλήθεια, δεν έχουν πλάκα όλες αυτές οι στρατιές των μετανοημένων εκατομμυριούχων, οι μετανοημένες πόρνες, οι μετανοημένοι πολιτικοί μας; Ο τηλεμαραθώνιος του Σκάι μας αποκάλυψε ότι εμείς το ‘χουμε περισσότερο ανάγκη να βοηθήσουμε. Έτσι έλεγαν και καμάρωναν οι συμμετέχοντες!

Ο λόγος είναι ένα πολύτιμο τριαντάφυλλο. Πρέπει να φροντίζεις να μη μαραθεί και ταυτόχρονα να προσέχεις να μην κοπείς. Χάνοντας καθημερινά όλο και περισσότερο την επαφή με τη γλώσσα, χάνουμε τις γεύσεις και τις μυρωδιές της. Το μυαλό μας δεν είναι μία συσκευή, δεν είναι ένα πλυντήριο να το ρυθμίσουμε. Πρέπει να βάλουμε ξανά τις λέξεις στη σκάφη, να τις τρίψουμε υπομονετικά, μέχρι να βρουν πάλι το χρώμα τους οι σκέψεις μας. Εκείνες παραμένουν ο μεγαλύτερος φόβος μας. Το πρόβλημα που δεν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε. Και «πάντα για άλλους μιλάμε».

Αν τυχαίνει, λοιπόν, να έχουμε στις πόρτες μας καλές κλειδαριές, δεν σημαίνει ότι έχουμε ασφαλίσει και καλές κοινωνίες. Εκτός αν μπορείτε να μου δείξετε κάποιον που διπλοκλειδώνει και αισθάνεται ευτυχισμένος. «Όποιος θυσιάζει την ελευθερία του για την ασφάλειά του δεν αξίζει καμία από τις δυο» έλεγε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος. Ένας βασικός κανόνας της ψυχολογίας διδάσκει ότι ένα παιδί δεν φτάνει να το ελέγχεις. Πρέπει και να το αγαπάς. Να χτίζεις μαζί του καθημερινά μια σχέση εμπιστοσύνης. Η νέα κυβέρνηση αποφάσισε να αποκαταστήσει κάπως αυτή τη σχέση με τη δημόσια διαβούλευση, αλλά η συγκυρία ευνοεί περισσότερο τις επικρίσεις παρά τον έπαινο για αυτήν της την πρωτοβουλία. Ας έχουμε στο πίσω μέρος του μυαλού μας ωστόσο αυτό που έλεγε ο Τζον Στιούαρτ Μιλ: «Το κράτος που μειώνει τη σπουδαιότητα των πολιτών του προκειμένου να είναι πιο πειθήνια όργανα στα χέρια του, έστω και για λόγους ευεργετικούς, θα διαπιστώσει πως με ανθρώπους μικρούς δεν μπορούν στ’ αλήθεια πράγματα σπουδαία να επιτευχθούν».

Οι εξουσίες, προσπαθώντας να αχρηστεύσουν το δικαίωμα μας να σκεφτόμαστε, δεν φρόντισαν να ξεριζώσουν τα συναισθήματά μας. Βολεύτηκαν εκείνες και παγίδευσαν εμάς. Δεν θα ξεμπερδέψουν όμως εύκολα μαζί μας, σε όσα στρατόπεδα κι αν μας χωρίσουν. Τα πράγματα που ακόμα μας ενώνουν, το αίσθημα του ανικανοποίητου και η ανάγκη μας για μια ανθρωπινότερη και δημιουργικότερη ζωή, δεν καταπνίγονται από νόμους και απαγορεύσεις. Το στρατόπεδο του Μάη φέρνει σε αμηχανία ακόμα κάθε εξουσία και εμφανίζει μπροστά στα μάτια της το τρομακτικό φάντασμα της ελευθερίας.

Τι θα λέγατε λοιπόν για αρχή να λογοκρίνουμε τη σιωπή; Και μετά να κάνουμε αυτό που θα μας πουν τα παιδιά. Αν μας πουν να πολεμήσουμε, θα πολεμήσουμε. Αν μας πουν να παίξουμε, θα παίξουμε. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ακούγεται. Αν κολλάμε κάπου, θα διαβάζουμε τις οδηγίες. Θα μας βοηθούν κι εκείνα.

Το blog μου έγινε δύο χρονών. Τώρα τελευταία έχει χάσει το χιούμορ του. Εγώ δεν το έχασα. Ίσως να μου λείπει η ανεμελιά μου. Δεν σου πετυχαίνει άλλωστε πάντα το κείμενο. Ευχαριστώ όλους όσοι μπήκαν στον κόπο να με διαβάσουν αυτά τα δύο χρόνια. Κυρίως όμως πρέπει να ευχαριστήσω όσους δεν πιστεύουν καθόλου σε μένα. Όσους με υποτιμούν επειδή δεν με καταλαβαίνουν. Ποιος θα συνέχιζε χωρίς εκείνους;

Όλοι μας έχουμε ανάγκη την αδικία για να νιώσουμε αληθινοί. Και κρατάμε για εμάς το ελιξίριο της αθωότητας. Σε γενικές γραμμές, διαφωνούμε. Δεν έγινε και τίποτα, αν μπορέσουμε να το δεχτούμε. Δεν θέλω σε καμία περίπτωση να με εμπιστεύεστε. Θέλω να με αμφισβητείτε. Θέλω να συζητάμε. Είναι ο πρώτος από μια σειρά άθλων που πρέπει να πραγματοποιήσουμε. Σας ευχαριστώ μέσα από την καρδιά μου.

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2010

Περιμένοντας τον Μπέκαμ (να τρέξει).

Πριν λίγες ώρες η Ίντερ κέρδισε άνετα τη Μίλαν με 2-0, αν και έπαιζε με 10 παίκτες από το 20ο λεπτό λόγω αποβολής του Σνάιντερ. Αυτό θα μάθετε αύριο από όλες τις αθλητικές εφημερίδες του κόσμου. Καμία δεν θα γράψει ότι η Μίλαν έπαιζε από το πρώτο λεπτό με δέκα παίκτες. Στο αρχικό της σχήμα βρισκόταν ο πρώην ποδοσφαιριστής και νυν περιπατητής, Ντέιβιντ Μπέκαμ. Όταν αποβλήθηκε ο Ολλανδός μέσος των νερατζούρι, το ματς μπορούσε να παιχτεί πάλι στα ίσια.

Η αξία του Μπέκαμ είναι γνωστή. Υπήρξε για αρκετά χρόνια ανάμεσα στους κορυφαίους ποδοσφαιριστές του κόσμου και όχι άδικα. Αυτό που δεν του αναγνωρίζουν πολλοί είναι ότι στο παιχνίδι του δεν υπήρξε ποτέ…μετροσέξουαλ. Πάντα τα έδινε όλα, σκιζόταν στον αγωνιστικό χώρο, με αποκορύφωμα εκείνο το ματς στο Ολντ Τράφορντ με την εθνική μας ομάδα τo 2001. Τώρα δεν έχει απομείνει τίποτα από αυτόν τον ποδοσφαιριστή παρά μονάχα η διαφημιστική του αξία.

Τα πράγματα είναι απλά: Η Μίλαν φοράει Adidas, ο Beckham φοράει Adidas, το Παγκόσμιο Κύπελλο το καλοκαίρι στη Νότια Αφρική φοράει Adidas. Και η Adidas θέλει τον Μπέκαμ στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Αυτή είναι όλη η ιστορία. Και παρόλο που ο Ντέιβιντ υστερεί σημαντικά σε σχέση με κάθε άλλον ποδοσφαιριστή στον αγωνιστικό χώρο, όχι μόνο ξεκινάει βασικός αλλά παίζει και σε ολόκληρο το 90λεπτο τη στιγμή που ο Γκατούζο και ο Αμπροζίνι, σημαίες της Μίλαν, αντικαθίστανται. Οποιοσδήποτε άνθρωπος θα αποφάσιζε κάποια ευλογημένη στιγμή να τον αλλάξει όσο μύωψ κι αν ήταν. Μα και ο Θεός ο ίδιος θα έτρωγε άκυρο από τον γερμανικό κολοσσό που ντύνει το προϊόν που ονομάζεται Μπέκαμ.

Τον Άγγλο σε όλο το ντέρμπι τον έβρισκες εκεί ακριβώς που τον έχανες. Πάνω στην πλάγια γραμμή, αξία σταθερή. Τι σταθερή, σφηνωμένη. Αμετακίνητος, αναιμικός, βολόδερνε κάπου στα δεξιά, σαν παλαίμαχος ποδοσφαιριστής. Ό,τι και να γινόταν, αυτός χαλαρός, ψύχραιμος, μετρημένος, τζέντλμαν. Δεν το κουνούσε ρούπι από τη θέση του. Κορμιά έπεφταν κι αυτός αμέτοχος. Είχε μουλαρώσει. Καθόταν ήσυχα ήσυχα στη γωνίτσα του και δεν ενοχλούσε κανέναν. Το προσπαθούσε σε μερικές στιγμές, δεν λέω. Αλλά δεν μπορούσε.

Τα συμβόλαια όμως έχουν τους δικούς τους νόμους. Δεν σε ρωτάνε. Και κάνουν τα στραβά μάτια, εφόσον όλα είναι τόσο αρμονικά. Και μπορεί να το κατάπιες που έδωσαν τον Κακά, αλλά αυτή η υποτίμηση της κοινής λογικής σε ενοχλεί ρε γαμώτο. Ποιανού είναι η ομάδα σου; Δεν την ενδιαφέρει καν να κερδίζει; Αξίζει να την παρακολουθείς όταν μια απάτη εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια σου;

Το 2004 η Adidas είχε πει στον τερματοφύλακα της Γερμανίας Γενς Λέμαν πως ή θα άλλαζε γάντια ή δεν θα ξαναέπαιζε στην εθνική της ομάδα. Ο Λέμαν είχε συμβόλαιο με τη Nike. Στη Μίλαν, δυστυχώς, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Kαι οι ήττες της στα ντέρμπι του Μιλάνου, πεντακάθαρες.

Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2010

Θανατηφόρες ατάκες

Η Τζούλια έχει πρόβλημα. Θα είναι γνωστό φαντάζομαι στις εκπομπές που ασχολούνται μαζί της. Προς τιμήν τους, ορισμένες την προστατεύουν. Άλλες, πιο χιουμοριστικές, δεν την αφήνουν σε χλωρό κλαρί. Έχουν άλλωστε καλή δικαιολογία. Η Αλεξανδράτου εκτίθεται. Την ξεσκονίζουν λοιπόν συχνά πυκνά για να γελάσουν οι διάνοιες που τις παρακολουθούν.

Αν στη Σπάρτη είχανε τον Καιάδα, στα χρόνια μας, πριν φτάσουμε στο γκρέμισμα και την ανυποληψία, προηγείται η τηλεόραση. Οι πιο κραυγαλέες περιπτώσεις ανθρώπων στους οποίους το κουτί σκόρπισε σπάταλα και συνειδητά τη βαθιά αδιαφορία του, ήταν η Θώδη και το κορίτσι που έσβηνε καθημερινά μπροστά στο φακό του πρωινού καφέ από νευρική ανορεξία. Τώρα, δεν τους κοστίζει τίποτα να χρησιμοποιούν την «χαζή» τους ξανθιά, που ομολογουμένως πουλάει. Η φιλοδοξία τους να γαντζωθούν από το τηλεοπτικό γυαλί εξουδετερώνει την όποια αυτοεκτίμησή τους. Τα πάντα θυσιάζονται για να αποθεωθεί ο ετοιμόλογος φίλος μας. Που αν και πνευματώδης, δεν διαθέτει ίχνος αυτοσαρκασμού.

Η σαχλαμάρα, σε γενικές γραμμές, κόβει ακόμα καλούς τηλεοπτικούς μισθούς. Όσοι συμμετέχουν στο τηλεοπτικό πανηγύρι, προσπαθούν να ξεχάσουν ότι βράζουν στο ίδιο καζάνι με τα θύματά τους. Το γνωρίζουν ωστόσο καλά. Όταν το χιούμορ τους χτυπάει τον αδύναμο, τον «άρρωστο», αυτόν που χρειάζεται βοήθεια, δεν διαφέρει σε τίποτα από τη μεγαλύτερη συκοφαντία.

Ε και;

Οι δρόμοι έκλεισαν...Oι λακούβες παραμένουν ανοιχτές.

Η δίκη

Ξεκίνησε η δίκη του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ενός παιδιού που δεν θα μάθει ποτέ γιατί πέθανε, όπως ο ήρωας του Κάφκα δεν ήξερε γιατί τον συλλαμβάνουν. Ενός αγοριού που έζησε τόσο λίγο που δεν πέθανε στ΄αλήθεια(Σαρτρ).

Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2010

Αυτονόητο και ασεβές

Σαν χθες, πριν 13 χρόνια, ο Γιασέρ Αραφάτ γυρνούσε στη Χεβρώνα για τον εορτασμό της παράδοσής της από τους Ισραηλινούς στους Παλαιστινίους. Κάποτε είχε πει την περίφημη φράση: «Να επιλέγετε τους φίλους σας με προσοχή. Οι εχθροί σας θα σας επιλέξουν από μόνοι τους». Στο κείμενο θα με απασχολήσουν δύο γκρουπ που κείτονται στο Facebook.

Το σκληρό πρόσωπο της ζωής που συνδέεται με τον καθημερινό αγώνα για την επιβίωση, πετυχαίνει συνήθως το στόχο του, ανατινάζοντας σαν δυναμίτης οτιδήποτε ανθρώπινο έχει μείνει από το παιδί που ήσουν κάποτε. Το κλικ όμως για το παιδάκι στην Αϊτή με έβαλε στον πειρασμό. Να το πατήσω δημοσίως; Μου το επιτρέπω;

Αν μου έχει μείνει κάποιο ψήγμα αξιοπρέπειας που δεν πρόλαβε να ισοπεδωθεί από το σεισμό, σκέφτηκα πως θα όφειλα να κρύψω την οποιαδήποτε ενέργειά μου. Ανήμπορος μπροστά στο pc, καθηλωμένος στην ανυπαρξία του προφίλ μου, αφιερωμένος μονάχα στο συναίσθημα που αφορά στην σημαντικότατη πάρτη μου, δεν μου κοστίζει τίποτα λίγη ευαισθησία. Μονίμως ασυνεπής με την ανθρωπιά μου, μου παρουσιάζεται η δυνατότητα με το πάτημα ενός κουμπιού να την ξεσκονίσω, απενοχοποιώντας την αδιαφορία μου. Μια απενοχοποίηση που μου προσφέρουν στο πιάτο οι ανθρωπιστικές οργανώσεις. Είναι προφανές ότι δεν θέλουν το ενδιαφέρον μου, αλλά τα λεφτά μου. Θέλουν να δώσω κάτι στο ζητιάνο για να μη με ξαναενοχλήσει την ώρα που τρώω το πλουσιοπάροχο ή το φτωχικό γεύμα μου. Έπεσαν μέσα; Ζητώ τόσα λίγα από αυτές; Ζητούν κι αυτές τόσα λίγα από μένα; Θέλουν απλώς να διαχειριστούν οικονομικά τις ενοχές μου;

Ακόμα και ο ευαισθητοποιημένος σε θέματα μετανάστευσης Γκαζμέντ Καπλανί γράφει στα «Νέα» για την τραγωδία: «Ίσως αυτό που κομματιάζει την καρδιά δεν είναι η συμφορά των Αϊτινών. Εκείνη υπήρχε και πιο πριν. Την αγνοούσα και αδιαφορούσα. Ίσως να είναι, κυρίως, ο φόβος ότι μια τέτοια καταστροφή μπορεί μια ημέρα να χτυπήσει κι εμένα, κι εμάς. Δεν είναι τόσο η αλληλεγγύη για την άθλια ζωή τους όσο ο φόβος ότι ο θάνατός τους μπορεί μια ημέρα να γίνει και δικός μου». Εκπλήσσομαι για τον κόσμο που μπροστά σε τέτοιες τραγωδίες μπορεί ακόμα να «μαζεύεται» στο μικρόκοσμό του, να σκέφτεται στο καβούκι του, να σκεπάζεται από την παγωνιά της πραγματικότητας, να κλείνει τα μάτια του σε μια αλήθεια που αιμορραγεί για να μην αντικρύσει κάτι που τον φοβίζει, όπως θα έκανε αν παρακολουθούσε κάποιο θρίλερ. Δεν αντιλαμβάνομαι πώς γίνεται να σου αποκαλυφθεί ξαφνικά κάτι τόσο αυτονόητο. Χρειάζεται να σκεφτείς τον εαυτό σου στα συντρίμμια; Όλη η Αϊτή βρίσκεται στα χαλάσματα. Δεν μας φτάνει άραγε αυτό;

Όσο ακατόρθωτο κι αν φαίνεται, αυτό που χρειαζόμαστε είναι ευεργέτες εκ των προτέρων. Πολιτικές και δράσεις και όχι έκτακτους παγκόσμιους κουμπαράδες. Βέβαιο είναι ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε τη ζωή ενός άλλου. Είναι κρίσιμο ωστόσο να καταλήξουμε κάποια στιγμή στο βαθμό αυστηρότητας με τον οποίο θα κρίνουμε τους εαυτούς μας και τους κυβερνώντες. Θα ήταν χρήσιμο να καταλήξουμε σε μια δίκαιη συμφωνία, που ούτε θα ευνουχίζει τον έναν αλλά ούτε και θα εξαντλεί την αυστηρότητα της στον άλλον. Να αποφασίσουμε επιτέλους αν θέλουμε ενοχικούς φιλάνθρωπους ή συνειδητοποιημένους και ολοκληρωμένους ανθρώπους.

Και η Ελλάδα ζητάει τις πρώτες βοήθειες...

Το άλλο γκρουπ με φόβισε πραγματικά. Πρόκειται για την απάντηση όπως λένε οι δημιουργοί του σε μια τούρκικη ιστοσελίδα του Facebook που μας πρόλαβε στο διαγωνισμό μίσους. 200.000 οι Τούρκοι που μας μισούν διαδικτυακά; 300.000 εμείς. Πριν λίγες ώρες τα καταφέραμε. Μια μεγάλη στιγμή αναμφίβολα για το ελληνικό έθνος. Ο στόχος που είχε θέσει το γκρουπ, επετεύχθη. Μένει να ζήσουμε τα διαδικτυακά Ίμια 14 χρόνια από την θλιβερή επέτειο. Αφορμές σου βρίσκω χίλιες στο λεπτό. Η κούρσα των τεχνολογικών εξοπλισμών έχει ξεκινήσει, οι παραβιάσεις του ελληνικού διαδικτυακού χώρου είναι συχνές από τουρκικά F16, ενώ είναι θέμα χρόνου να στείλουμε ένα ελικόπτερο με χάκερς να κατεβάσει την τουρκική σημαία από τον ιστό του Facebook. Το Facebook είναι ελληνικό.

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: η μαμά μου είναι η καλύτερη μαμά του κόσμου. Και δεν δέχομαι καμία συζήτηση ή αντίρρηση επ’ αυτού. Αν υποθέσουμε ότι σταματώ τυχαία έναν άγνωστο στο δρόμο και μου πει ότι η δικιά του μαμά είναι η καλύτερη, δεν θα τον μισήσω, ούτε θα παραξενευτώ. Οι μαμάδες μας είναι δύο διαφορετικοί άνθρωποι εκτός αν ο τύπος είναι κανένα εξώγαμο- η σχέση μου με τη μαμά μου αυτομάτως θα κλονιστεί και θα καταρρεύσει. Μένοντας στην πρώτη περίπτωση, που είναι και η πιο πιθανή, δέχομαι ότι αισθάνεται το ίδιο για τη μητέρα του. Ελπίζω να μην θέλει να μου αποδείξει ότι έχω άδικο γιατί δεν με καίει να γνωρίσω τη μάνα του και δεν έχω καμία διάθεση να τρέχω στο σπίτι της. Αυτό που νιώθουμε και οι δύο, δεν έχει να κάνει με μια πίστη, ούτε με μία κοινή ψευδαίσθηση. Μιλάμε απλώς για ένα φυσιολογικό συναίσθημα, την αγάπη μας στο πρόσωπο της μητέρας μας, που είναι κοινό. Βρίσκουμε λογικό να μην μαλώνουμε γι’ αυτό το λόγο με κανέναν άνθρωπο και συνεχίζουμε να επιδιώκουμε σχέσεις με ανθρώπους που έχουν μαμάδες.

Κάτι παρόμοιο είναι και ο πατριωτισμός. Αγαπάω πολλά πράγματα στην πατρίδα μου, όπως όλοι μας, αν και συνηθίζω εδώ που τα λέμε να γράφω για αυτά που με ενοχλούν. Αν δεν αγαπούσα όμως πολλά πράγματα, δεν θα είχα το κουράγιο να γράφω για όσα με πληγώνουν. Στο γκρουπ του «ελληνισμού» φαίνονται τα συμπτώματα μιας αθεράπευτης μέχρι στιγμής ασθένειας. Η βόλτα μου σε αυτό δεν με έκανε να ντρέπομαι, δεν νιώθω άσχημα που ζω ανάμεσα σε ανθρώπους πλανεμένους από τη στιγμή μάλιστα που εκείνοι θα πίστευαν ακόμα πιο πρόθυμα το ίδιο για μένα. Δεν τους μισώ, δεν έχω διάθεση να τους κοροϊδέψω, σχεδόν δεν έχω διάθεση να τους πείσω για τα λάθη τους. Δεν θα διαφωνούσα άλλωστε για το δεδομένο μεγαλείο της αρχαίας Ελλάδας. Αλλού είναι το πρόβλημα.

Τα σχόλια που φιλοξενεί το γκρουπ είναι το λιγότερο αφιλόξενα για τους Τούρκους φίλους και συνανθρώπους. Κάποια μέλη ξενυχτούν πάνω από το πτώμα του έθνους, καληνυχτίζονται, ανταλλάσουν φιλοφρονήσεις και ιστορικές πηγές, βάζουν βίντεο μίσους. Μία γκόμενα πετάχτηκε και ζήτησε να την κάνουν add. Μια ελληνίδα θεά. Είναι κατάρα να υπερέχεις και ο Έλληνας θεωρεί ότι την έχει, αφού αποκλείει την πιθανότητα η μειονεξία που αισθάνεται να είναι αληθινή.

Ο αρχαίος πολιτισμός μας κατάφερε να γίνει το πρώτο αντανακλαστικό της δικιάς μας βαρβαρότητας. Έχοντας μάθει από μικροί να θεωρούμε δεδομένη την τουρκική επιθετικότητα και να αμυνόμαστε σε υποτιθέμενες τουρκικές απειλές, θεωρούμε ότι ο εθνικισμός μας είναι κάτι αναγκαίο, υποχρεωτικό και νόμιμο. Το τέρας στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου καθαγιάζει το μίσος μας. Όταν βρίσκεσαι σε νόμιμη άμυνα και διαπράττεις φόνο, μπορεί και να αθωωθείς. Είναι όμως έτσι; Η μισαλλοδοξία δεν έχει πατρίδα και δυστυχώς την βλέπουμε να φοράει ευχαρίστως τα γαλανόλευκα. Παρά το αρχαίο μεγαλείο μας, το κόμπλεξ κατωτερότητας επιμένει. Και αποτυγχάνουμε παταγωδώς να θεραπεύσουμε τον εγωισμό μας και να μεταμορφωθούμε σε ανθρώπινα πλάσματα.

Φοβάμαι μάλιστα πως αν ζούσαν οι άνθρωποι που κάνουν περήφανους τους εθνικιστές μας, θα γίνονταν άμεσα οι χειρότεροι εχθροί τους. Δεν θέλω όμως να τους χαλάσω χατίρι. Ίσως και να μας ανήκει κάτι παραπάνω στη διαθήκη της ανθρωπότητας. Υπήρξαμε σπουδαίοι. Θα μας δινόταν όμως μόνο αν η ανθρωπότητα πέθαινε, πηγαίναμε στο συμβολαιογράφο της κόλασης και αποδεικνύαμε ότι έχουμε σώας τας φρένας. Προς το παρόν δεν μπορούμε να ισχυριστούμε κάτι τέτοιο..

Νόμιζα επίσης ότι ο εθνικισμός έχει μοιραστεί ακριβοδίκαια. Διαψεύστηκα. Κερδίσαμε και με μεγάλη διαφορά. Τελικά όταν η ανεπάρκεια της ύπαρξής μας νιώθει ότι απειλείται για να μπορεί να αισθάνεται μοναδική, μας ζητάει να κρυφτεί πίσω από μια μεγάλη ιδέα. Και η καλύτερη ιδέα που έχει ένας άνθρωπος απομονωμένος από τα πράγματα, είναι η μεγάλη ιδέα του για τον εαυτό του και για το έθνος του. Μπορεί απλά να μην έχει μείνει χώρος για να αγαπήσουμε και η εγγύτητα να μας δημιουργεί αποστροφή και μίσος για τον διπλανό. Το εγώ μας κινδυνεύει και πρέπει να επιζήσει δίχως μόνιμες βλάβες. Ο Γιώργος Σαραντάρης λέει σε ένα ποίημά του: «Είπε ο καθένας μας ν' αγαπήσει, αλλά κανείς δεν αγαπούσε πρώτος». Μπορούμε κάποτε να αγαπήσουμε αυτούς που νομίζουν ότι μας μισούν;

Ο Ερνέστος Ρενάν θα πει: «Αυτός που θέλει να δημιουργήσει ιστορία, πρέπει να ξεχάσει την ιστορία». « Ένας Άγγλος αρχαιοδίφης είναι πιο κοντά στους αρχαίους από τον ανίδεο Έλληνα» λέει ο Νίκος Δήμου. Ο Τσβετάν Τοντόροφ γράφει: «Καμία κουλτούρα δεν είναι καθ’ εαυτή βάρβαρη, κανένας λαός δεν είναι οριστικά πολιτισμένος. Όλες και όλοι μπορούν να γίνουν τόσο το ένα όσο και το άλλο».

Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι το να αγαπάς την πατρίδα σου και να αναγνωρίζεις στον άλλον το δικαίωμα να κάνει το ίδιο, θα ήταν μια τόσο δύσκολη υπόθεση. Ο Μοντεσκιέ κάποτε διακήρυξε το αυτονόητο επιδεικνύοντας μία πολύτιμη ασέβεια. Δήλωσε άνθρωπος κατ’ ανάγκη και Γάλλος μόνο λόγω του τυχαίου περιστατικού της γέννησής του στη συγκεκριμένη χώρα και όχι σε κάποια άλλη.

Όταν καταφέρουμε να σκεφτόμαστε το ασεβές αυτονόητο, θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα και για να το πράττουμε. Σε ένα πολύ όμορφο κείμενο του ο Πάσχος Μανδραβέλης έγραφε: «Η δικιά μου Ελλάδα αγαπά, δεν μισεί». Για την ώρα, θα με βρείτε στην απέναντι μασονική στοά. Κρατήστε την Ελλάδα και αφήστε μου τα ρέστα. Η λύση είχε δοθεί από την αρχή από άλλους χρήστες του Facebook. Παπούα Νέα Γουινέα ρε…

Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2010

Most valuable hooligan!


Όταν δεν συντρέχουν λόγοι, η βία είναι αγνή. Και η αγνή βία κύριοι δεν χρειάζεται συστάσεις. Χρειάζεται ανάλυση. Βγάλτε λοιπόν έξω τα τρισδιάστατα σχεδιαγράμματα και αναλύστε τις συγκρούσεις των φιλάθλων, όπως σας αρέσει να τους αποκαλείτε. Ανακηρύξτε τον πολυτιμότερο χούλιγκαν, δείξτε μας τα κατάγματα που σημειωθήκαν, καλέστε όχι τον αρχιδιαιτητή αλλά κανέναν διευθυντή φυλακών να σχολιάζει τις αμφισβητούμενες μπούφλες, βάλτε μας τις δηλώσεις των τραυματιών από την εντατική. Οι φίλαθλοι πλήττουν όταν δεν βλέπουν θέαμα και παίρνουν το κάθισμα στα χέρια τους. Δεν μπορούμε να τους κατηγορήσουμε. «Για πότε μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο ούτε που το καταλάβαμε. Είναι πραγματικά αξιαγάπητοι. Εδώ σε κοντινό βλέπετε ξανά και ξανά τον μεγάλο χούλιγκαν που κάνει τη διαφορά, τον Μήτσο. Ο Μήτσος διαθέτει εξαιρετική τεχνική κατάρτιση όσον αφορά στους πυρσούς, είναι εξαιρετικός στο βρόμικο παιχνίδι και έχει ήδη πολλές προτάσεις από την Αγγλία. Λέγεται μάλιστα ότι θέλει διακαώς ο Άλεξ Φέργκιουσον να τον δει να τα σπάει στο Ολντ Τράφορντ. Η χρυσή αλλαγή του Νιόμπλια λοιπόν, ο Μήτσος, έκανε τα δύσκολα να φαίνονται εύκολα. Πρώτα σκόραρε με ένα απευθείας χτύπημα χωρίς φάουλ και στην αμέσως επόμενη φάση, έβγαλε το κάθισμα, το κοντρόλαρε ιδανικά και τελείωσε τη φάση ψύχραιμα στο κεφάλι του ανήμπορου αντιπάλου του. Επιτέλους μια ωραία ενέργεια, να και το φερ πλέι… Όταν είδαν οι φίλοι του Παοκολυμπιακουπαναθηναικού να αιμορραγεί ο λιλιπούτειος φίλος, με εντολή του Μήτσου, σταμάτησαν να τον χτυπούν αλλά δεν σταμάτησαν και να τον μισούν. Μπράβο στους οπαδούς και των δύο ομάδων, αυτή τη νίκη την αφιερώνουμε σε εκείνους». Ο διαιτητής του άλλου ντέρμπι μεταξύ του Ηλίθιου και του Πανηλίθιου αναγκάστηκε να διακόψει το ματς όταν στο 35ο λεπτό δεν είχαν αρχίσει ακόμα επεισόδια. Είναι κρίμα αυτοί οι λίγοι ανεγκέφαλοι να χαλάνε την όμορφη εικόνα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Για όλα φταίει ο Ότο Ρεχάγκελ.

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2010

Με ένα κλικ!

Πριν πέντε χρόνια ήταν το τσουνάμι. Τώρα ένας σεισμός. Η γη, με ένα κλικ, με μια κίνηση των τεκτονικών της πλακών, εκμηδένισε ξανά κάθε πολεμική μηχανή που δημιούργησαν τα κράτη, ξεπερνώντας τες με ανεπιτήδευτη φυσικότητα. Ο άνθρωπος, σπέρνοντας την καταστροφή μέσα από τους πολέμους, προσπάθησε να ξεπεράσει σε δύναμη τη φύση, να μιμηθεί το χειρότερό της πρόσωπο. Όταν αποδέχτηκε ότι δεν μπορεί να την φτάσει σε ομορφιά, τόλμησε να αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία της σε φονικά ένστικτα. Δίχως να το προκαλέσει αυτή τη φορά με τη δράση του όπως συνηθίζει, πήρε μια αλαζονική απάντηση, ένα πρωτόγνωρο σε ένταση ξέσπασμα. Η γη ζήτησε, σπέρνοντας θάνατο, να τη λάβουμε ξανά σοβαρά υπόψη μας. Πήρε και πάλι το πάνω χέρι, λίγο μετά την Κοπεγχάγη, όπου ξεχάσαμε να την προσκαλέσουμε. Η ατομική βόμβα, μπροστά στα καταστροφικά Ρίχτερ της Αϊτής και το τσουνάμι της Ινδονησίας, μοιάζει σχεδόν με άκακο παιχνιδάκι.

Η επιλογή του τρομοκρατικού χτυπήματός της ήταν ωστόσο άστοχη. Μέσα σε έναν κάδο απορριμμάτων, εκεί που χτυπάει η καρδιά της παγκόσμιας φτώχειας και η αδιαφορία των δυτικών δημοκρατιών μας, δεν είχε λόγο να το επιχειρήσει. Παραπλανημένη και οργισμένη, σχεδόν όσο και αυτοί που την κατοικούν, αρνήθηκε οποιαδήποτε διαπραγμάτευση ως προς τα κυριαρχικά της δικαιώματα και ξέσπασε στον πιο αδύναμο, χάνοντας το δίκιο της. Ξέχασε ίσως ότι οι περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την υπερθέρμανσή της είναι οι πιο φτωχές. Με το τυφλό της χτύπημα, επικύρωσε τη μοίρα τους, συμμαχώντας με τους μεγαλύτερους εχθρούς της.

Ας μη μας ξεγελά όμως. Ικανή για όλα όσο ο άνθρωπος συνεχίζει να την αψηφά, ακόμα πιο επικίνδυνη και αδίστακτη, ακροβατεί ανάμεσα στον παράδεισο και την κόλαση για όλους μας.

Υ.Γ: Μπορώ να βοηθήσω με ένα κλικ την Αϊτή; Τι ξεκούραστη ανθρωπιά!

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2010

Τελική λύση!

Ευτυχώς που υπάρχουν αυτοί οι καθηγητές Πανεπιστημίου και μας διαφωτίζουν. Και πάλι δεν θα αποκαλύψω το όνομα του καθηγητή, αν θέλει ας το πει ο ίδιος. Ποιο είναι το πρόβλημα εκλεκτοί μου αναγνώστες, έχετε αναρωτηθεί ποτέ; Είχαμε να το ακούσουμε από την εποχή του Μάλθους.

«Με μια λέξη, ο υπερπληθυσμός. Σας πληροφορώ ότι ο πληθυσμός της γης είναι 6,8 δισεκατομμύρια άτομα, όταν μόλις πριν από 25 χρόνια, το 1985 ήταν 4,8 δις». Τι λέτε, αλήθεια; Κύριε κύριε, μπορείτε να μας το πείτε με πιο απλά λόγια; «Με απλά λόγια, είμαστε πολλοί, ζητάμε πολλά και ο μικρός μας πλανήτης δεν αντέχει άλλο. Χωρίς τη μείωση του πληθυσμού και μάλιστα σημαντική, ο κόσμος είναι καταδικασμένος από εμάς τους ίδιους σε οικολογική καταστροφή, φτώχεια και συγκρούσεις». Συμπέρασμα, βγάλατε συμπέρασμα; «Συμπέρασμα. Ακτιβιστές όλου του κόσμου αν πράγματι σας ενδιαφέρει το μέλλον του κόσμου, ενωθείτε και αρχίστε διαδηλώσεις εναντίον εκείνων που συμβάλλουν, ενθαρρύνουν ή δεν αποτρέπουν την αύξηση του πληθυσμού, παράλληλα βέβαια με τις διαδηλώσεις εναντίον των αδικιών του καπιταλισμού».

Πάρτε τσεκούρι ακτιβιστές. Η φτώχεια είναι σύμμαχος, δεν είναι ο εχθρός. Η υπογεννητικότητα είναι η λύση, όχι το πρόβλημα. Θα κρατήσουμε μόνο αυτούς που δέχονται να τους εκμεταλλευόμαστε. Οι εγκληματίες και οι φονιάδες θα είναι τα πιο χρήσιμα μέλη της κοινωνίας. Θα ανοίξουμε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η εγκληματικότητα πρέπει να αυξηθεί. Πρέπει να γίνουν και άλλοι σεισμοί, να ισοπεδώσουν χώρες, ηπείρους, πόλεις, χωριά. Δεν έχει μείνει τίποτα στην Αϊτή, δεν έχουν οι κάτοικοι τι να κάνουν λένε οι δημοσιογράφοι. Αφού δεν έχουν τι να κάνουν, τι περιμένουν, ας πεθάνουν. Μη στέλνετε σωστικά συνεργεία, όχι άλλη ανθρωπιστική βοήθεια. Στείλτε στρατούς και ρίξτε βόμβες. Όχι άλλα παιδιά, στειρώστε τις γυναίκες. Βγάλτε από τη μέση τους φτωχούς. Ας τους στείλουμε σε τροχιά γύρω από τη γη που λέει και ο Μπρυκνέρ. Όποιος φοβάται τα ύψη, θα εκτελείται. Για τον κόσμο νοιάζεται αυτός που πεθαίνει. Αυτοκτονήστε. Θα σας χρωστάμε χάρη.

Κύριε καθηγητά, υποκλίνομαι. Είστε σατανικός. Όλοι έβλεπαν το πρόβλημα αλλά κανείς δεν είχε το κουράγιο να το προτείνει. Σας ανήκει μια θέση στην Ιστορία. Είστε εσείς ο ίδιος η πηγή των κακών. Να ζήσουν οι πολιτισμένοι. Τους φτωχούς ας τους πάρει το τσουνάμι!

Δεν θα γίνεις Έλληνας ποτέ, Αϊτινέ, Αϊτινέ!

Είχε δοθεί αφορμή να το γράψουμε και παλαιότερα. Μια ολόκληρη χώρα έχει ισοπεδωθεί από έναν καταστροφικό σεισμό, τα πιο αισιόδοξα σενάρια μιλάνε για δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και εμείς ψάχναμε τους 14 Έλληνες που ζουν στη χώρα, και που παρεμπιπτόντως, είναι καλά. Η συνήθης προσβολή που δεν τηρεί τα προσχήματα ακούστηκε ξανά στην ελληνική τηλεόραση. Μια συνήθεια που δεν μπορεί να αποβάλει με τίποτα το χαζοκούτι. Ευτυχώς είναι όλοι υγιείς και θα ενημερωθούμε αδιάφορα για τον τελικό αριθμό των (άλλων) θυμάτων. Αφού δεν είναι Έλληνες, ό,τι θέλει ας είναι. Πας μη Έλλην νεκρός, βάρβαρος. Και αλήθεια, από πότε νοιάζονται τα δελτία για τους Έλληνες πολίτες; Τώρα τελευταία πρέπει να έγινε και αυτό. Γι' αυτό δεν θα το 'μαθα.

Update: Μου σφύριξαν ότι ο Σταύρος Θεοδωράκης έκανε ένα παρόμοιο σχόλιο το πρωί στο ραδιόφωνο. Χαίρομαι που ακούγεται αυτή η απλή σκέψη. Αισθάνεται καλύτερα όταν έχει παρέα.

Τρίτη 12 Ιανουαρίου 2010

2012!

Αν χαιρόμαστε έτσι που μπήκε ο επόμενος χρόνος, τι θα κάναμε αν μας έλεγαν ότι θα μπει ο παλιός; Ρίξαμε όλα τα δεινά και τις συμφορές μας στο 2009 προπηλακίζοντάς το και γεμίσαμε με ευχές το 2010 για να παρηγορηθούμε. Ακολουθήσαμε πιστά το σκεπτικό του κλέφτη που τα ρίχνει όλα στον συνεργό του. Έξυπνη αλλά όχι και αποδοτική τακτική.

Μπροστά στα ίδια προβλήματα μας έφερε το νέο έτος. Μας αποκάλυψε μάλιστα ότι μας ξεγέλασε από την πρώτη κιόλας μέρα. Η Πρωτοχρονιά και οι πρώτες μέρες του 2010 είχαν απ'όλα. Φόνους, δολοφονίες, βομβιστικές επιθέσεις, κρίσεις, τις 100 πρώτες μέρες της κυβέρνησης. Όλα τα βρήκαμε στη θέση τους. Η πλούσια ειδησεογραφία ήταν η σαφέστερη ομολογία ομοιότητας του 2010 με το 2009.

Οι αλήθειες που αναζητάμε μια ζωή, είναι γνωστές σε αυτούς που «φεύγουν». Έρχονται όμως καινούριοι άνθρωποι, φρέσκοι, ανενημέρωτοι, έτοιμοι να πιστέψουν σε οποιονδήποτε και σε οτιδήποτε και τους ζητάμε στον κόσμο αυτό να πάρουν θέση, πριν τον γνωρίσουν. Σκέφτομαι, όμως, σημαίνει πάνω από όλα καταρρίπτω μύθους, παρά χτίζω αλήθειες. Όταν έρχεται κάποια στιγμή η μέρα που κάτι μέσα μας καλεί τον καθένα μας να κάνει διορθώσεις στις σκέψεις του, είναι συνήθως αργά. Μεγαλώνοντας θα πιστεύαμε σε οτιδήποτε προκειμένου να ξεφύγουμε από τη ζόρικη συζήτηση. Λατρεύουμε με πάθος το ανώδυνο όπου κι αν το βρούμε, ώσπου φτάνουμε να αγαπάμε το ψεύτικο και το πλαστό και να το αναγνωρίζουμε σαν αληθινό. Ο φωνακλάς εγωισμός έχει μονίμως το λόγο.

Για να χωρέσει αυτός ο κόσμος στο μυαλό μας, τον υποβάλλουμε υποχρεωτικά σε μία σμίκρυνση. Γίνεται ο εαυτός μας. Που δεν παύει ωστόσο να είναι η βασική πηγή κατανόησής του. Η ψυχρή λογική μας δεν βλέπει βαθιά. Αυτοί που την απεχθάνονται, την ασκούν και βιαιότερα από όλους. Προσπαθούν να φέρουν τον κόσμο στα μέτρα των δικών τους προτιμήσεων. Η κριτική ωστόσο είναι μια κατεξοχήν δημιουργική ενασχόληση. Είναι η πιο υπεύθυνη πράξη που μας ζητάει η ζωή μας να κάνουμε. Όσοι την ευτελίζουν και ηθικολογούν, έχουν σίγουρα καιρό να...πηδήξουν.

Κάμποσοι άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων όταν δεν μιζεριάζουν ανέξοδα, εκφράζονται κατά της κοινωνίας με το χειρότερο τρόπο. Αφού δεν άλλαξε ο κόσμος μετά και από το δικό τους ενδιαφέρον, καταδικάζουν τη δημοκρατία εις θάνατον. Βιάζονται να δουν τα αποτελέσματα της ενασχόλησής τους. Η ανυπομονησία τους είναι ο νέος φασισμός. «Πρέπει να είναι κανείς υπομονετικός, πρέπει να είναι ικανός να περιμένει όχι χιλιάδες αλλά εκατομμύρια χρόνια. Πρέπει να είναι κανείς ικανός να ζήσει περισσότερο από τον ήλιο και το φεγγάρι, να διαρκέσει περισσότερο από τον Θεό ή την ιδέα του θεού, να υπερβεί το σύμπαν, να ξεγελάσει το μόριο, το άτομο, το ηλεκτρόνιο» λέει κάπου ο Χένρι Μίλερ. Άμα αισθάνεται κανείς ότι μεγάλωσε, δεν είναι ανάγκη να γράφει για τα κοινά. Ας γράφει για τα γηρατειά.

Οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί, προσπαθούν από το δικό τους μετερίζι να συνετίσουν τους ανθρώπους, να τους μαλώσουν, να τους αλλάξουν με τις φωνές τους. Πρόκειται για την πιο αποτυχημένη προσπάθεια συμμόρφωσης και σωφρονισμού που έχει γίνει ποτέ. Το τελευταίο διάστημα οι εφημερίδες δείχνουν δυσαρεστημένες που η κυβέρνηση δεν παίρνει σκληρότερα μέτρα για να μειώσει το έλλειμμα. Πρέπει να κατέβει λένε το βιοτικό μας επίπεδο, να κάνουμε θυσίες προς τον Θεό Αλμούνια-στο δρόμο βρίσκεται ο νέος αιμοδιψής Θεός Ρεν. Πάλι καλά που δεν κυβερνούν απευθείας εκείνες. Δεν θα ήταν δύσκολο να καταλάβουν αν ενδιαφέρονταν, ότι ο καταναλωτής που δημιούργησαν θέλει να αποκτήσει τέλειο σώμα, όχι αψεγάδιαστη φορολογική συνείδηση. Η τιμιότητα είναι μια αρετή που δεν του ζητήθηκε ποτέ. Φαίνεται άχρηστη με μια πρώτη ματιά. Και του φαίνεται ακόμα πιο άχρηστη τώρα που κοιτάει τη βιτρίνα και δεν μπορεί να ψωνίσει. Πρέπει να μάθει να αλλάζει τα πάντα εκτός από την γκαρνταρόμπα του.

Δεν είναι παράξενο. Στη ζωή συνήθως αναζητάς το τελευταίο πράγμα που χρειάζεσαι και λασπώνεις- αποκτώντας το ή όχι δεν έχει σημασία- μες στους χειρότερους εφιάλτες σου. Μπροστά σε αυτή τη φράση του Ρίλκε, σταμάτησα και υπογράμμισα. «Οι πιο μεγάλοι άνθρωποι πάσχισαν να γίνουν ίσοι και αντάξιοι ενός παιδιού». Τι απογοήτευση να ξέρεις ότι αν υπήρχανε ποιητές στην εποχή μας, θα το μάθουν τα εγγόνια μας.

Είμαι άνθρωπος δίχως δεύτερη κουβέντα. Το ανακάλυψα νωρίς. Και δεν είμαι προσαρμοστικός με τον πρόωρο θάνατό μου. Επιμένω να ζήσω. Το 2009 έμαθα ότι με την αξία σου, τίποτα δεν κερδίζεις. Ελάχιστοι θα στέκονταν σε αυτήν. Η παρουσία σου είναι το εισιτήριο. Και συνήθως αυτοί που αξίζουν λιγότερο, είναι οι πιο φιλόδοξοι. Στα δικά μου όνειρα όμως, η απουσία μου καθορίζει την επιτυχία τους. Αισθάνομαι συχνά ότι είμαι η ίδια μου η απουσία. Μονάχα όταν απουσιάζω μπορώ να είμαι παρών. Οφείλω να βρω τη χρυσή τομή.

Βράζει πάντοτε η καρδιά. Παρατηρώ όμως δύο συμπτώματα που με προβληματίζουν: Όλο και πιο σπάνια χαμογελάω αληθινά. Και το ψεύτικο χαμόγελο, δεν με κάνει πιο όμορφο αλλά πιο αμήχανο. Το σιχαίνομαι. Ακόμα σπανιότερα οργίζομαι πραγματικά, δεν χάνω πια την ψυχραιμία μου, καταλαβαίνω. Και την πιο απίθανη είδηση, την περνάω χωρίς δυσκολία μέσα μου. 35 χρόνια έμεινε ένας άνθρωπος στη φυλακή δίχως να έχει κάνει τίποτα, αλλά δεν έπαψα να πιστεύω στη δύναμη της δικαιοσύνης. Ίσα ίσα, ενδυναμώθηκε στα ματιά μου η ισχύς και το κύρος της. Είναι μεγάλη τιμωρία αυτή. Η σιωπή έγινε η κατανόησή μου, σε αυτήν βολεύτηκε και η αντίδραση και η έκπληξή μου. Τι πάει να πει γιατί; Έμαθα ότι είμαστε για όλα ικανοί. Το διασταύρωσα. Το ένιωσα, το είδα και το διάβασα. Αν μπορούσα θα γινόμουν εντελώς άχρηστος, να μη χρησιμεύω σε κανέναν και για τίποτα. Θα έμενα μόνος μου αλλά ακέραιος και άσπιλος.

Μα δεν μπορώ! Ποιος θα μ’ αγαπούσε τότε; Θέλω να δω την κατάληξη του στοιχήματος: Πόσο ακόμα μπορείς να αγαπάς χωρίς να το εκβιάζεις, χωρίς να το προγραμματίσεις, χωρίς να το προσπαθήσεις; Πόση ψυχή μπορείς να διασώσεις, πόσο ειλικρινές και ανιδιοτελές συναίσθημα, πόσο κόπο και πόσο μόχθο μπορείς να βάλεις στο πάντρεμα των λέξεων ώστε να σηκώσουν το σταυρό σου;

Ο καθένας μας αγαπάει με τις δυνάμεις του. Κι εγώ νομίζω πως δεν μπορώ να τις ελέγξω. Αν θυμάμαι καλά, η ευτυχία είναι το συναίσθημα ότι είσαι άτρωτος. Μα δεν μου λείπει αυτή η ψευδαίσθηση. Μου λείπουν οι φίλοι μου. Ένα κλικ μακριά τους, κι όμως, αυτό το κλικ έγινε μια απόσταση που δυσκολεύομαι να διανύσω. Θα ξαναπροσπαθήσω αύριο. Οι άνθρωποι ανοίγουν με ένα χαμόγελο, το πολύ με δύο. Αυτό να θυμάμαι. Θα προβάρω το διαδικτυακό μου χαμόγελο. Κι εκεί που θα περπατάω τη μοναξιά μου, θα παραμιλάω και λίγο, καλό θα μου κάνει:

«Το μόνο που χρειάζεται το μυαλό είναι ένα φως και λίγη ησυχία. Πού τα βρίσκουνε οι άνθρωποι αυτά; Αν τυχόν με κολλήσουν με την πλάτη στον τοίχο, δεν θα το σκεφτώ. Θα ρίξω τον τοίχο. Η δύναμη δημιουργίας είναι καταστροφική. Πρέπει μια μέρα να μπορέσω να συγχωρήσω τους άλλους, να τους απαλλάξω από τις κατηγορίες που τους έχω απευθύνει. Το λιγότερο που έχω να κάνω είναι να τους υπερασπιστώ. Όλη μου τη ζωή προσπαθώ να αποδείξω ότι δεν είμαι σαν τους άλλους παρόλο που ξέρω ότι είμαι ένας από αυτούς. Όσο απασχολημένος κι αν υπάρξω κάποτε, δεν πρέπει να ξεχνάω να ικανοποιώ τη βαθιά μου ανάγκη να θυμάμαι. Και τι είναι όλες αυτές οι ταινίες καταστροφής; Όποιος έχει ζήσει έναν μεγάλο χωρισμό, πώς μπορεί να τρομάζει μπροστά στο τέλος του κόσμου; Σίγουρα, αν κάποτε ο άνθρωπος σκεφτόταν σοβαρά τη ζωή του, θα είχε τρομοκρατηθεί. Θα ανέβαλε την ύπαρξή του. Ναι, να σκοτώσεις τα όνειρά σου με το πρώτο φως της μέρας. Κάν’ το πριν πας στη δουλειά σου. Άκουσε με, θα ανακουφιστείς παιδί μου. Πούλα τη συνείδησή σου και πάρε μιαν άλλη, καλύτερη, να σε ζεσταίνει. Με αυτήν εδώ δεν γίνεται δουλειά...».

Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2010

Η φυλή των έξυπνων.

Οι επιθέσεις που δέχονται οι βλάκες κατά καιρούς είναι σκληρές. Όλοι τα έχουν μαζί τους. Αν όμως δεχτούμε ότι είναι βλάκες και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα γι' αυτό, βρίσκονται εξ'ορισμού παγιδευμένοι και αβοήθητοι μέσα στη βλακεία τους. Δεν είναι δίκαιο ούτε ευφυές από τη μεριά μας να τα βάζουμε μαζί τους.

Αν η ευφυΐα είναι η ισορροπία συναισθημάτων, ενστίκτων και νόησης (Μπερξόν), τι είναι η βλακεία; Κανένας ορισμός δεν φαίνεται ικανοποιητικός. Σίγουρα δεν με καλύπτει ο διαχωρισμός σε βλάκες και έξυπνους. Απευθύνεται σε ηλιθίους.

Ποιος κάνει τη ζωή μας τελικά πιο δύσκολη; Οι βλάκες ή οι έξυπνοι; Μήπως τα εμπόδια μας τα βάζουν οι έξυπνοι που θεωρούν ότι δεν χρειάζεται να αναπτύξουν άλλα χαρίσματα και αρκούνται στην ευφυΐα τους όπως τα μοντέλα στην ομορφιά τους; Μήπως η μόρφωση απλά επισημοποιεί τη βλακεία μας;

Διαβάζοντας ένα άρθρο στον Ταχυδρόμο για την Mensa, την οργάνωση που τα μέλη της είναι άνθρωποι που διαθέτουν υψηλή νοημοσύνη, δεν κατάφερα να μην συγχυστώ. Ξεκινούσε ως εξής: «Γνωρίζετε ανθρώπους που είναι συνεχώς ανικανοποίητοι; Έχετε φίλους που ξέρουν τι θέλετε να πείτε πριν ακόμα τελειώσετε την πρόταση; ». Είμαι σίγουρος ότι οι μισοί Έλληνες θα αναγνώριζαν τον εαυτό τους στην περιγραφή. Γιατί συναντιούνται όμως οι έξυπνοι κάθε μήνα στα γραφεία της οργάνωσης; Δεν είναι συνήθεια των ηλιθίων να συναθροίζονται;

Κακά τα ψέματα. Αν κάποιος σου έλεγε ότι είσαι στατιστικά χαζός, θα κατέβαλες διπλάσια προσπάθεια να καταλάβεις όσα γίνονται στον κόσμο. Τα τεστ ΙQ χρησιμεύουν σαν άλλη μια επιβεβαίωση της μοναδικότητάς μας. Δίχως δισταγμούς, εφόσον τα αποτελέσματα είναι θετικά για τον εγκέφαλό μας, μπορούμε να αφεθούμε στην αποχαύνωση και να καταντήσουμε ασήμαντοι. Μας παρέχουν, δε, την προσωπική ικανοποίηση και την υπεροψία με την οποία θα γίνουμε οι ανίκητοι ηλίθιοι που φοβόταν ο Αϊνστάιν. Κανένας έξυπνος δεν θα δεχόταν να γίνει μέλος της Mensa. Ένας με υψηλό IQ, ίσως. Όπως θα έλεγε και ο Groucho Marx: «Δεν μπορώ να ανήκω σε μια λέσχη που καταδέχεται να έχει μέλος κάποιον σαν και μένα».

Άλλωστε, αν μετρήσω το IQ μου, θα μου δημιουργηθεί η ανάγκη να μετρήσω και κάτι άλλο. Και δεν αποκλείεται, ο μαύρος να το έχει μεγαλύτερο

Ιατρικά λάθη!

Αν τα λάθη της δημοσιογραφίας στην προσέγγιση των θεμάτων, ήταν θανατηφόρα, θα είχαν ξεπαστρέψει προ πολλού όλο τον κόσμο. Δυστυχώς για τους γιατρούς, δεν είναι δυνατόν να διαψεύσεις ένα θάνατο. Δεν έχει φτάσει μέχρι εκεί η επιστήμη.

Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2010

Η χώρα των πνευμάτων.


Όταν είχαμε τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία, ήταν τιμή να είσαι αντι-Αμερικανός. Σήμερα είναι στη μόδα να αποκηρύσσεις τον αντι-αμερικανισμό σου. Οι Ευρωπαίοι άρχισαν να γουστάρουν πάλι Αμερική με τη νέα διαφήμιση στο πρόσωπο του Ομπάμα, το λίφτινγκ που την μεταμόρφωσε σε άκακη ηγέτιδα και ανιδιοτελή υπερασπίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Έχει κάνει βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση; Όχι, αλλά ποιος νοιάζεται; Το Gummy Bear έκανε ξανά ελκυστικό το προϊόν.

Συνηθισμένη επιχειρηματολογία: Δεν φταίνε για όλα οι Αμερικανοί, αλλά οι ισλαμιστές που μισούν την ελευθερία μας. Όποιος δεν υποστηρίζεται από τις Η.Π.Α, είναι δικτάτορας ενώ όσοι υποστηρίζονται από εκείνες, είναι μετριοπαθείς και καλοί άνθρωποι. Αν δεν μας αρέσει κάποιος, κανένα πρόβλημα, «υπήρξε εκτεταμένη νοθεία». Υπάρχει φυσικά και η λύση του πραξικοπήματος ή μιας υποκινούμενης επανάστασης, αυθόρμητης και ωραίας όπως εκείνης του 1953 που έφερε τον Σάχη. Τα ευρωπαϊκά Μ.Μ.Ε, ένας προβολέας made in USA, φωτίζουν τον επόμενο στόχο, υιοθετώντας πρόθυμα την αμερικανική οπτική για τα πράγματα, που ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα.

Φανταστείτε το Ιράν σαν ένα στοιχειωμένο σπίτι. Αντί να κάνουν έφοδο οι δημοσιογράφοι να δουν τι γίνεται, κάθονται όλοι απέξω και το κοιτάνε. Οι αναλυτές των μεγαλύτερων εφημερίδων γράφουν γι' αυτό καθημερινά, παρατηρώντας το εξωτερικά, μιλώντας ως επί το πλείστον με όσους θέλουν να εκμεταλλευτούν το οικόπεδο. Σε μια έξαρση ειλικρίνειας αρθρογράφος της δικής μας «Καθημερινής» ξεκινούσε πρόσφατο κείμενό του ως εξής: «Αν οι μαρτυρίες που φτάνουν σε εμάς είναι αξιόπιστες...». Αν η εικόνα που έχεις ξεκινάει από μία υπόθεση, η γνώμη σου δεν έχει μεγαλύτερη αξία από εκείνη του μέντιουμ που ρίχνει τα Ταρώ. Δεν υπάρχει υπεύθυνη παρά μόνο επίσημη ενημέρωση. Οι υπηρέτες της χρειάζονται επειγόντως ένα γερό ξεμάτιασμα ή ένα δυνατό ευχέλαιο.

«Αν αμφισβητείς τη χρήση των μεθόδων δαιμονοποίησης του καθεστώτος, θα σου πουν υποστηρίζεις τον Αχμαντινετζάντ και ότι είσαι αρνητής του Ολοκαυτώματος» λέει ο Τσόμσκι. «Χρήσιμη τεχνική. Έχει τρομερή σημασία για να προστατεύεις το δικαίωμα σου να ψεύδεσαι». Αναρωτιέμαι: Όταν δύο παιδιά μαλώνουν, δεν έχεις την απαίτηση από το μεγαλύτερο να δώσει το καλό παράδειγμα;

Όλοι γινόμαστε ευκολότερα προδότες των άλλων πατρίδων. Θαρρείς πως οι άνθρωποι ζουν δέκα χρόνια, λες και μας αντικαθιστούν με άλλους κάθε φορά και γινόμαστε δεκτικοί πάλι από την αρχή στη νέα προπαγάνδα. Είναι μειοψηφία όσοι απογοητεύουν τον πρόεδρο διατηρώντας τη μνήμη τους. Αν διαθέτεις έστω και μία κοινή μνήμη από αυτές του εμπορίου, θεωρείσαι ασόβαρος για να συμμετάσχεις στη συζήτηση που επικεντρώνει στην επικαιρότητα, στη βίαιη καταστολή που ασκεί το καθεστώς και την υποτιθέμενη επικινδυνότητά του για την παγκόσμια κοινότητα, που ανησυχεί σαφώς λιγότερο για την αποτυχία της Κοπεγχάγης. Νέος πρόεδρος και Yes, we can -lie again.

Η πίεση στο Ιράν θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα και ο πολυέλαιος των Μ.Μ.Ε θα επικρέμαται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τον λαό του, που θα είναι ο μόνος χαμένος όταν τελειώσουν τα παιχνιδάκια πειθούς και ξεκινήσει ο νέος πόλεμος υπέρ της ειρήνης και της δημοκρατίας. Ο Νετανιάχου είχε δηλώσει το 2006: «Είμαστε στο 1938 και το Ιράν είναι η Γερμανία». 2010 (ή 1942 αν προτιμάτε) και ακόμα να δούμε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Για τους ανθρώπους του Τύπου θα ήταν εντιμότερο όταν τους ζητούν να γράψουν για το Ιράν, να προφασίζονται πονοκέφαλο ή απλή αδιαθεσία.

Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2010

Αρνητικό ρεκόρ.

Η Διεθνής Oμοσπονδία Δημοσιογράφων ανακοίνωσε ότι 137 δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους το 2009 σε διάφορες χώρες. Πραγματικά, αν αναλογιστούμε τη φύση και τις απαιτήσεις του επαγγέλματος, ο αριθμός αυτός είναι πράγματι μικρός. Χρειαζόμαστε ένα νέο θλιβερό ρεκόρ. Περισσότερες δολοφονίες θα σήμαινε μεγαλύτερη προσπάθεια από μέρους μας να πούμε ένα μεγαλύτερο όχι. Αν είσαι πιστός υπηρέτης, τα συμφέροντα σου κάνουν δώρο ένα αλεξίσφαιρο. Μα δεν νοούνται μέτρα ασφαλείας στις σκοπιές της ενημέρωσης. Ελπίζω του χρόνου να θρηνήσουμε περισσότερους συναδέλφους. Όλοι οι δημοσιογράφοι θα έπρεπε να μένουν στο σπίτι του δημοσιογράφου