Το μυθιστόρημα

Υπάρχουν ορισμένοι που πιστεύουν ότι ένα μυθιστόρημα πρέπει να τα εξηγεί όλα. Ότι το μυθιστόρημα πρέπει να διορθώνει τη ζωή και τις ανακολουθίες της. Ήταν ποτέ η ζωή συνεπής; Και γι’αυτό πιστεύουν ότι ο συγγραφέας βρίσκεται στο κέντρο του χώρου και του χρόνου, για να δίνει αρχή και τέλος στις ιστορίες (γνωρίζετε μήπως εσείς κάποια ιστορία που να έχει τέλος, στην κυριολεξία τέλος, τέλος, τέλος ;),να συνδέει, να γεμίζει τρύπες και να διαλύει νεφελώδη σημεία, να εξηγεί πλήρως τη συμπεριφορά των προσώπων του.

Υπάρχουν ορισμένοι που νομίζουν πως το μυθιστόρημα έχει ενημερωτική λειτουργία και παιδαγωγικό στόχο. Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Το μυθιστόρημα δεν γράφεται για να βάλει τάξη στο χάος. Τα μυθιστορήματα δεν είναι για να βάζουν τάξη σε καμία μαλακία. Το μυθιστόρημα δεν γεννήθηκε για να ικανοποιήσει τους εραστές της τάξης. Είναι για να απολαμβάνεις τον ίλιγγο, για να τα κάνει άνω-κάτω, για να το φχαριστιέσαι και να το μπουρδουκλώνεις. Δεν χρειάζονται απαντήσεις στις ερωτήσεις, αλλά κι άλλες, καινούριες και πιο ανησυχητικές ερωτήσεις.

Το μυθιστόρημα, όπως κι η αληθινή πραγματικότητα, όπως οι ιστορίες που όλοι ξέρουμε και οι ιστορίες που πάντα μας συμβαίνουν, είναι γεμάτο παρενθέσεις, τρύπες, ελλείψεις που χορεύουν πηδώντας από τη μια μεριά στην άλλη και δεν εννοούν να γίνουν συγκεκριμένες, δεν κάνουν κέφι να επεξηγηθούν. Νομίζω έχω ξεπεράσει πια την αυταπάτη πως όταν η ζωή γίνεται πιο αντιφατική, έρχεται το μυθιστόρημα να την επανορθώσει. Από την άλλη, δεν θα έπρεπε να παραπονιόμαστε τόσο. Το μυθιστόρημα είναι στ’αλήθεια ο μονόφθαλμος σ’αυτή τη μεξικάνικη έρημο φωτός, όπου αφθονούν οι τυφλοί.

Paco Ignacio Taibo II, Και σαν σκιές επιστρέφουμε, Εκδόσεις Άγρα (μετάφραση Κρίτων Ηλιόπουλος).