Δευτέρα 22 Μαρτίου 2010

Εσωτερικός μονόλογος

The powerful play goes on and you may contribute a verse. Walt Whitman


-Το λέει κάπου ο Χένρι Μίλερ: «Τι σ'ωφελεί να έχεις παραδάκι στην τσέπη, αν δεν μπορείς να χαρείς; Τι σ'ωφελεί η φήμη αν δεν καταλαβαίνει κανένας αυτό που κάνεις;».

-Τι θες να μας πεις δηλαδή; Ότι γράφεις τίποτα καινούριο; Ή ότι γράφεις από την καλή σου την καρδιά;

-Το blog προέκυψε. Δεν ήθελα να κάνω παιδί. Αποδεικνύομαι απλά γενναίος μέσα στη δειλία μου. Το γράψιμο είχα πει πιο παλιά ότι είναι κατεξοχήν μια διαμαρτυρία απέναντι στον εαυτό μας. Δεν έχεις να πεις τίποτα όταν απλά ανοίγεις το βόθρο της ανεπάρκειάς σου και ξερνάς λέξεις για να αποδείξεις πόσο έξυπνος είσαι. Πρέπει να πονάς. Πρέπει να έχεις ζυγίσει το λάθος σου και να έχεις σκοτώσει τα κόμπλεξ σου. Το γράψιμο είναι ένα πείραμα αθανασίας. Δεν είναι θεωρία εγωισμού. Δεν μπορεί όταν γράφει κανείς να διαθέτει ακόμα το κρυφό καμάρι των δημοσιογράφων όταν μας αποκαλύπτουν τις τελευταίες ζωντανές συνδέσεις. Είμαι έτοιμος; Δεν ξέρω. Προετοιμάζομαι πάντως.

-Η κριτική λένε όμως ότι είναι παρασιτική.

- Τι σκληρή κριτική. Τι εννοούν άραγε; Μη τους πιστεύεις. Όσοι την απεχθάνονται, την ασκούν και βιαιότερα και πιο άδικα. Το ζήτημα είναι να είμαστε δίκαιοι. Μπορεί το γράψιμο να είναι κολακεία; Τι θα απέμενε τότε στον προφορικό λόγο; Η κριτική είναι το πιο υπεύθυνο πράγμα που μας ζητάει η ζωή μας να κάνουμε. Μη ξεχνάς πως οι άνθρωποι όταν κρίνουν το πώς έφτιαξε ο Θεός έναν άλλον άνθρωπο έχουν την τάση να είναι πιο αυστηροί και από τον ίδιο.

-Και το πρώτο ενικό; Πολλά εγώ δε λες ακόμα;

-Τους παλιούς δημοσιογράφους τους ενοχλεί το α’ ενικό αλλά τους καθησυχάζω. Σε α’ ενικό μπορείς αποτελεσματικότερα να μιλάς για τον φτωχό, τον άστεγο, τον άρρωστο, τον άνεργο, αν φυσικά σε νοιάζει. Η σχολαστικότητα και η αυστηρότητα που επιδεικνύουν οι δάσκαλοι στην ορθή χρήση των ελληνικών, έχει νεκρώσει τη γλώσσα από το φόβο. Ενθαρρύνουν τους νέους να μη μιλάνε καθόλου αν δεν μπορούν να μιλήσουν σωστά. Γι’αυτό κι εκείνοι κατέφυγαν στα greeklish, όπου τα ορθογραφικά λάθη επιβάλλονται. Τα ελληνικά δεν είναι πια η δική τους γλώσσα.

-Στον Τύπο από τι ενοχλείσαι;

-Η λεκτική μορφή κι όχι το περιεχόμενο δίνει τη μορφή του καινούριου έλεγε ο Πόουπ. Το γνωρίζουν αυτό πολλοί πνευματικοί άνθρωποι που μοιάζει να γράφουν αποκλειστικά για τον εαυτό τους, δίχως να αφήνουν περιθώριο στους άλλους να τους καταλάβουν. Ξεχνούν πως τα νόστιμα φαγητά φτιάχνονται με απλά υλικά. Με ενοχλεί επίσης όταν βρίσκω άγουρες πένες να εναντιώνονται στην ελευθερία της έκφρασης. Σε βασικό μάθημα δημοκρατίας και συνεχίζουν να κόβονται. Θα ήθελαν να τους ζητάς την άδεια για να μιλήσεις. Να ‘χεις βύσμα ή λεφτά στην άκρη για να ανοίξεις μπλογκ. Τους εξαγριώνει η δημοκρατία που δήθεν επιθυμούν. Δεν είναι τυχαίο που οι γυναικείες πένες που ξεχωρίζουν στο διαδίκτυο ανήκουν σε φωνές που φαντάζουν ερμαφρόδιτες. Φοβούνται ότι δεν θα τους πάρουν διαφορετικά στα σοβαρά; Βρήκαν τρόπο να πρωτοτυπήσουν; Πιθανόν! Δεν παύουν ωστόσο να χαραμίζουν την εξυπνάδα τους. Σίγουρα όταν αρχίζεις και ανέχεσαι, όταν καταφέρνεις και συγχωρείς, η θεματολογία σου περιορίζεται. Όπως και να έχει, πρέπει να είσαι συνεχώς έτοιμος να αμφισβητείς κάθε σου λέξη.

- Στην τηλεόραση γράφουν «φέρτε πίσω τα κλεμμένα».

-Έγραψε μια τηλεκριτικός ότι πρόκειται για λαϊκισμό και σήμανε τηλεοπτικός ξεσηκωμός. Το ξύλο πάντως που υποστηρίζουν ότι έφαγαν οι επαναστάτες που υπηρετούν την τηλεθέαση, φαίνεται ότι λειτούργησε ευεργετικά. Μερικοί μπήκαν στο σύστημα και νομίζουν ότι μπορούν να ασχολούνται με την Αλεξανδράτου και να περνιούνται για σπουδαιότεροι. Η αγωνία τους να διαχωρίσουν τους εαυτούς τους από τα πίτουρα είναι σαν εκείνη της Τζούλιας που ήθελε να αποδείξει ότι το επίμαχο βίντεο ήταν ένα αναμνηστικό δωράκι από προσωπικές της στιγμές. Η κατηγορουμένη είχε τουλάχιστον την ευφυΐα να αλλάξει τακτική. Εκείνοι; Υποθέτω πως βυθίζονται ακόμα και γι’αυτό δεν έχουν καταλάβει ότι τους έχει πάρει όλους μαζί της στον πάτο. Τελικά, προτιμώ αυτόν που επιθυμεί να βγει στην τηλεόραση αποκλειστικά για να αποθεωθεί και παίρνει σβάρνα τα talent shows.

-Και οι ιδεολογίες;

-Έχουμε ταξικό πόλεμο είδα χθες σε έναν τοίχο γραμμένο. Πάλι πόλεμο; Το θέμα είναι να είχαμε ειρήνη. Οι πολιτικοί παραδέχονται ότι οι συζητήσεις γύρω από τις ιδεολογικές τους διαφορές έχουν περάσει στο χώρο της μεταφυσικής. Όταν πετυχαίνουμε, όλοι γινόμαστε λιγάκι δεξιοί. Αλίμονο. Ας προσέξουν όμως κάποιοι γιατί αρχίζουν και γίνονται ηθικολόγοι της τσέπης. Αν δεν έχει να φάει κάποιος, θα κλέψει. Δυστυχώς, δε χορταίνεις με όνειρα. Αφού όμως η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι ανεκτίμητη όπως λένε, γιατί δεν μοιράζουν στον κόσμο λεφτά να ζήσει; Πάλι τη δικιά τους ζωή εννοούν; Είδες, είναι αυτό που σου έλεγα. Ενώ δεν υπάρχει πουθενά το εγώ, έχει συνεχώς το λόγο.

- Πώς θα σε πάρει όμως στα σοβαρά ο κόσμος; Πώς μπορείς να μην προτείνεις τίποτα; Πώς τολμάς να μην έχεις μια λύση;

- Θα σου απαντήσω με ερώτηση. Πώς αυτά που μας ενώνουν κατάφεραν άραγε να μας χωρίζουν; Οι περισσότεροι μιλάνε για σένα για να μη τα βάλουν με τον εαυτό τους. Μιλούν για αμφιβολία και δεν αμφιβάλλουν. Μιλούν για αγάπη και δειλιάζουν. Έρχεται όμως ένα πρωί που ξυπνάς και αποφασίζεις να είσαι δίκαιος με τους ανθρώπους. Η δικαιοσύνη είναι η μεγαλύτερη τιμωρία. Τίποτα δεν θα τους εκνεύριζε περισσότερο. Δύσκολο εγχείρημα αν σκεφτεί κανείς ότι δεν καταφέρνω καλά καλά να είμαι ειλικρινής μαζί μου όλες τις ώρες, όταν δεν ξέρω ποια αποθήκη του εαυτού μου να πρωτογεμίσω. Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι ακόμα ζητούν την αδικία που τους ευνοεί. Κι όμως φίλε μου. Τους ακούω κι εγώ που ζητάνε πράξεις. Εγώ λέω ότι χρειαζόμαστε νέα λόγια κι όχι έργα. Όχι ακόμα τουλάχιστον. Στην πράξη μας τα πήραν τα λεφτά, όχι στη θεωρία. Αποτελεσματικότερες φωνές λοιπόν και όχι κραυγές. Αν είναι να πάρει τα όπλα ο κόσμος, αν αυτό κατάλαβε, ας δει Τζούλια καλύτερα. Χίλιες φορές η Τζούλια.

- Ο Μαρξ υποστηρίζει πως το ζήτημα δεν είναι να καταλάβουμε πώς λειτουργεί ο κόσμος, αλλά να τον αλλάξουμε. Ο Φλωμπέρ λέει πως αυτή είναι η ανθρωπότητα και το θέμα δεν είναι να την αλλάξεις, αλλά να την καταλάβεις.

- Και τα δύο ισχύουν. Ο κόσμος προς το παρόν αντιστέκεται. Δεν αλλάζει. Αλλά ίσως να μη χρειάζεται. Μπορεί τελικά να μη χρειάζεται να αλλάξουμε. Η γνώση και η σοφία της αδυναμίας μας να αλλάξουμε την ουσία της φύσης μας, μπορεί να μας φαινόταν αρκετή. Η συνειδητοποίηση της ανθρώπινης υπόστασης του καθενός μας και όχι η προκαταβολική του αθώωση από τη δεδομένη ύπαρξη της καλοσύνης του, θα βοηθούσε. Το οξυγόνο της συνειδητοποίησης αυτής θα μας έφτανε για να επιβιώσουμε. Θα αρκούσε δηλαδή να συμβουλευόμαστε έναν αυστηρό καθρέφτη. Είδες τελικά που είμαι αισιόδοξος;

-Ναι όμως πτωχεύσαμε. Σε αυτό έχουν δίκιο.

ε πληροφορώ πως δεν πτώχευσα ακόμα. Αναπνέω. Κουράστηκα να διαβάζω τις δημοσιογραφικές ανοησίες περί της πτώχευσης των ανθρώπων. Αν το βουλώσουν για λίγο, αν κάνουν λίγη ησυχία, θα ακούσουν τα παιδιά να χτυπάνε τα παράθυρα. Και μη σε ξεγελούν. Το μέλλον δεν σου ανήκει. Πώς θα μπορούσε άλλωστε; Το μέλλον δεν ανήκει σε κανέναν. Το παρόν πάντως όπως καταλαβαίνεις ανήκει σε αυτούς. Και στο λένε με τρόπο, μεταθέτοντας τη δική σου συμβολή για το προσεχές μέλλον. Φτάσαμε λένε στο σημείο μηδέν. Κάθε μέρα από εκεί ξεκινάμε και ζήτημα είναι αν φτάνουμε στο ένα. Κι εγώ όσο κι αν προσπαθώ, δεν άλλαξα πολύ. Αν κάτι γινόταν και μπαίναμε όλοι φυλακή, δεν θα υπήρχε πια καμία σκιά για την ενοχή μας παρά μονάχα μερικές για την αθωότητά μας. Θα γινόταν έτσι ο κόσμος καλύτερος;

-Όχι βέβαια. Υπάρχει δηλαδή ελπίδα;

- Το μόνο που απέμεινε στον άνθρωπο, το μόνο που είναι ακόμα ολοκληρωτικά δικό του, το μόνο που δεν αγοράζουν αν δεν το πουλήσεις για ένα κομμάτι κοινωνικού στάτους, είναι η έκφρασή του, η φωνή του. Έμαθε να ψηφίζει ανέντιμους πολιτικούς, να τρώει τα μεταλλαγμένα, να ερωτεύεται υλικά. Πως θα αποτοξινωθούμε λοιπόν από το ψεύτικο; Αυτό θα όφειλε να μας απασχολεί. Λες να βοηθήσει η κρίση; Αυτό κι αν θα ήταν παράδοξο. Μια άλλη ιδέα θα ήταν να ξεγυμνωθούμε μπροστά στους άλλους. Να μας στερήσουν τα απαραίτητα για να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα. Να γίνει τηλεοπτικό θέαμα η κοινή μας μοίρα. Υπάρχω σημαίνει λογοκρίνω τη σιωπή μου. Κι η σιωπή είναι παιχνίδι της εξουσίας. Δεν ωφελεί σε τίποτα να το παίζουμε. Προς το παρόν, ακούω μόνο ψιθύρους. Πρέπει από την αρχή να κοιτάξουμε τι καρπούς έχει να μας προσφέρει αυτή η κοινή για όλους γη.

-Και τι θα έχει απομείνει από ανθρώπους εξουθενωμένους μετά τη μάχη με τον εαυτό τους; Θα δεις που τελικά ο εαυτός μας θα αποδειχτεί ανίκητος.

- Είδες λοιπόν. Ο εαυτός μας, όχι η βλακεία. Η βλακεία είναι ξεπερασμένη δικαιολογία. Η εξυπνάδα μας είναι το πρόβλημα. Αυτή τυλίχτηκε σαν φίδι γύρω από το λαιμό μας και μας έκοψε την αναπνοή. Το ίδιο μας το δίκιο μας έπνιξε γιατί το αναζητήσαμε στους άλλους, στην αποδοχή τους και στην καλή τους την κουβέντα. Τι μάχη θα δώσουν οι γραφιάδες όταν λένε ότι η βλακεία είναι ανίκητη; Λέει ο Ραζουμίχιν στον Ρασκόλνικοφ. «Παραδέχομαι πως είσαι έξυπνος. Πράγμα που δεν σε εμποδίζει καθόλου να είσαι βλάκας». Όταν τα βάζεις με τον εαυτό σου, δεν σημαίνει ότι τον διαλύεις. Τον πολεμάς συστηματικά αλλά με διαλείμματα, παρέχοντάς του ανάσες και ενέσεις. Όταν τα καταφέρεις, δεν έχω οδηγό επιβίωσης. Αυτόν θα τον γράψουμε μαζί.

-Και πού θα βρω ανθρώπους;

-
Ανθρώπους θα βρεις όταν δε θα φοβάσαι πια μήπως πληγωθείς. Θα ψάξεις πλάσματα που θα ανέχονται τα ελαττώματά σου επειδή θα βρίσκουν συγκλονιστικά τα προτερήματά σου. Ώρες ώρες απελπίζομαι όταν σκέφτομαι πως ούτε με μένα δεν ταιριάζω. Ανακαλύπτω διαρκώς καινούριους εαυτούς που μου ζητούν να τους υπηρετήσω. Κάθε μέρα κερδίζει κάτι περισσότερο και κάποιος. Κατάφερα ωστόσο μετά από πολλή εξάσκηση να αναγνωρίζω με κόπο τους αγγέλους. Δες έξω, είναι ήδη αργά για να τα παρατήσουμε. Κι ο έρωτας μόνο ένα πράγμα μπορεί να είναι: ποιον άνθρωπο θα διάλεγες αν σου έλεγαν ότι θα ζούσες μια ανέμελη ζωή; Εμείς ζητάμε έναν που θα μας την κάνει ανέμελη. Δεν είμαστε συνεπώς ελεύθεροι.

-Σταμάτα να λες αλήθειες, μου κάνεις κακό. Πες μου ένα ψέμα γλυκό να κοιμηθώ. Δε σου ζήτησα να με σώσεις.

-Είμαι πολύ φιλόδοξος. Θέλω να σου πω την αλήθεια, να στραγγαλίσω τον εγωισμό σου, να τον πνίξω με τα ίδια μου τα χεριά, να δώσω νόημα στην ύπαρξή σου. Αν το τίμημα είναι να γίνω ένα τέρας, είμαι έτοιμος να σε τρομάξω. Αν δεν αντέχεις τις σκέψεις μου, δεν κάνεις για μένα. Κλείσε τα αυτιά σου και τα μάτια σου. Πώς θα ‘θελα να ‘χω τη δύναμη να σας κάνω όλους ευτυχισμένους. Πως θα ήθελα να κλείσω το ξυπνητήρι της μάνας μου και να τη βάλω για ύπνο.

-Μη σκας. Ο Θεός είναι μεγάλος.

-Θα ήταν ιεροσυλία αν έλεγα ότι δεν θέλω μια θρησκεία με πιστούς που αυξάνονται αλλά με θεούς που προστίθενται; Όλοι οι δημιουργοί μέσα στην ιστορική διαδρομή, προσπάθησαν να δημιουργήσουν κάτι ανώτερο από τους ίδιους. Να μην απορρίπτουμε λοιπόν κι εμείς την υπόθεση ότι ο Θεός μπορεί να δημιούργησε κάτι τελειότερο από εκείνον. Οι σπουδαίοι δημιουργοί υπήρξαν πάντοτε κατώτεροι των έργων τους. Ακόμα και ο Θεός να κατέβαινε να μας σταυρώσει για τα λάθη μας, θα έπρεπε να βρούμε το θάρρος να του πούμε το αυτονόητο: ότι θα είχε άδικο.

-Όσο περνούν τα χρόνια, μου είναι σχεδόν αδύνατον να οργιστώ ειλικρινά με κάποιον που με προσβάλει. Μεγάλωσα και δεν άλλαξα καθόλου. Αγαπάω το ίδιο. Αλλά δεν μ’αρέσει αυτό που βλέπω στους άλλους. Κανείς δεν βλέπει μέσα μου.

-Πόσο μάλλον όταν προκαλείς. Όταν αρχίζουν να ψιλιάζονται ότι δε σου λείπει τίποτα. Θα βρουν όμως κάτι να πουν. Πάντα οι άνθρωποι βρίσκουν κάτι να πουν για τους άλλους. Κάτι για να σε μειώσουν και να αισθανθούν καλύτερα, αφού αγάπη δεν μπορούν να σου προσφέρουν. Αποφάσισε όμως ποιος θέλεις να είσαι. Μην τους κάνεις τη χάρη να το αποφασίσετε από κοινού. Δεν υπάρχει χρόνος για να τους περιμένεις. Εδώ που τα λέμε, κι εγώ σιχαίνομαι τα κοπλιμέντα όταν δε συντρέχει σοβαρός λόγος. Οι άνθρωποι συνηθίζουμε να κινούμαστε από το χυδαίο μηδενισμό στην απόλυτη λατρεία. Και τα δύο κρύβουν την ανάγκη μας να μας αγαπούν. Σίγουρα, η ενθάρρυνση δεν σου λέει τίποτα όταν έρχεται από ανθρώπους που δε σε καταλαβαίνουν. Ένα είναι σίγουρο: θα βρεθούν ακόμα πολλοί στο δρόμο μας που θα μας αδικήσουν. Μόνο το αντίθετο θα έπρεπε να σε παραξενεύει και να σε προβληματίζει. Ο εαυτός μας, όμως, ουσιαστικά και καθοριστικά, μόνο από εμάς τους ίδιους μπορεί να αδικηθεί.

-Αλήθεια, πως σκοπεύεις να ζήσεις; Αν κάποιος σε εκτιμούσε και σε υπολόγιζε, θα σου έδινε λεφτά για να σωπάσεις και όχι για να γράφεις.

- Λεφτά ε; Συνήθως αναζητάμε το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε. Αυτό και μόνο θα έπρεπε να μας βάλει σε σκέψεις. Το όμορφο θα ήταν να βρίσκεις νόημα κυρίως όταν δεν εργάζεσαι, όταν έχεις την τύχη να είσαι άρρωστος όπως έλεγε ο Σαρτρ. Από το να είμαι πάντως ψεύτικος, θα προτιμήσω να κάνω κάτι χειρωνακτικό. Θα σταματήσετε να με θεωρείτε και τεμπέλη. Σίγουρα το να μην κυνηγάς τα λεφτά δεν είναι ενήλικο. Μα τι τιμές απολαμβάνει ένας ενήλικος; Από πότε έγινε τιμητικός ο τίτλος; Όπου υπάρχει σκοτάδι έχεις χρέος να πηγαίνεις και να μεταφέρεις στον κόσμο φως. Εγώ θα ήθελα, αν με αφήνατε, να κάνω τη ζωή σας δύσκολη. Να είμαι βάρος. Και να μη σας νοιάζει όταν με διαβάζετε αν θα βουλιάξετε ή αν θα σωθείτε. Φτάνει να μη με εμπιστεύεστε. Δεν είναι εύκολο ένα όνειρο που απαιτεί συναίνεση.

-Ξέρεις τι θέλω να σου πω τόση ώρα και κρατιέμαι; Παλιά ήσουν πιο ευχάριστος. Πώς έγινες έτσι ρε μαλάκα;

-Το χιούμορ είναι παράνομο. Κλέβει χαμόγελα. Είναι πολύ πιο έντιμο απ' ό,τι ο διαρκής χειρισμός των συναναστροφών σου. Το προτιμώ ακόμα. Πιστεύεις περισσότερο αυτόν που σε κάνει να γελάς και δεν έχεις άδικο. Όσο για μένα, ποιος ξέρει τι έπαθα; Μπορεί να έκατσα σε κανένα ρεύμα και να σκέφτηκα. Θα μου περάσει. Αύριο θα μείνω μέσα, θα ντυθώ καλά και θα δω τηλεόραση. Το υπόσχομαι.

7 σχόλια:

nikita_xr είπε...

Se polla diafwnw Pasaena, alla let's face it! Me th diafwnia phge o kosmos mprosta...!

pasaenas είπε...

Αφού με διάβασες Nikita, σου επιτρέπω να διαφωνείς όσο θέλεις.

nikita_xr είπε...

Afou me diabases ki esu kai mou epitrepeis na diafwnw, 8a sou epitrepw ki egw na grafeis oso 8eleis...

pasaenas είπε...

Χρειάζεται τόλμη για να διαφωνείς με οτιδήποτε. Θα εκτιμούσα αν μου έλεγες και σε τι ακριβώς διαφωνείς. Αμφιβάλλω συχνά για αυτά που γράφω. Πώς μπορώ όμως να είμαι σίγουρος για το άδικό μου;

nikita_xr είπε...

To adiko kai to dikio sou to sthrizeis panw sta antistrofa dika mou. Gia ena mporeis kai prepei na eisai sigouros: gia to oti 8a allakseis to adiko sou, an telika diapistwseis oti exw dikio.

pasaenas είπε...

Χαχαχα!

nikita_xr είπε...

Ka8reftaki!