Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου 2012

Ευαίσθητοι ληστές

«Είναι άραγε ο φόνος στα μάτια της φύσης καταδικαστέα πράξη; Δεν είναι. Ο άνθρωπος φτάνει στο φόνο ύστερα από δική της παρότρυνση γιατί η ίδια τον καθοδηγεί». Αν ζούσε σήμερα ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ μπορεί να μην είχε προλάβει να ισχυριστεί κάτι λιγότερο προκλητικό. Εδώ ο Τζουλιάν Ασάνζ και ο Γέρων Παστίτσιος αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα.

Ο φερόμενος ως δράστης του φονικού της Πάρου, τον οποίο ακολουθούσα στο Twitter επειδή έτυχε να διαβάσω πρόσφατα κείμενό του όπου δε σκότωνε μπάτσους, είχαμε μάθει από τις εφημερίδες ότι:«διέθετε προσωπικό blog όπου αναρτούσε κείμενα στα οποία η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, είναι από δυσδιάκριτη έως ανύπαρκτη». Κι αυτό προφανώς ήταν καταδικαστικό. Ο Γκυ Ντε Μωπασάν ειρωνευόταν κάποτε αντίστοιχους γραφιάδες: «Ανάμεσα στους επαίνους βρίσκω την παρακάτω φράση, γραμμένη από τους ίδιους κονδυλοφόρους: Το μεγαλύτερο μειονέκτημα του έργου αυτού είναι ότι δεν πρόκειται ακριβώς για μυθιστόρημα. Θα μπορούσε κανείς να απαντήσει με το ίδιο επιχείρημα: Το μεγαλύτερο μειονέκτημα του συγγραφέα που μου έκανε την τιμή να με κρίνει, είναι ότι δεν πρόκειται για κριτικό».

Ο κατηγορούμενος θα έλεγε ότι το μεγαλύτερο μειονέκτημα των δικαστών που θα του κάνουν την τιμή να τον κρίνουν είναι ότι δεν είναι δίκαιοι. «Ο εγκληματίας δεν θα ήταν ένοχος αν ο δικαστής ήταν δίκαιος» έλεγε κάπου κι ο Φιοντόρ όμως δεν κατάφερα να βρω αν η φράση ανήκει στον Ρασκόλνικοφ, τον ήρωα του Ντοστογιέφσκι με τον οποίο ο κατηγορούμενος έχει κάμποσα κοινά. Ο Θεοφίλου, ρίχνοντας μια ματιά στις σκέψεις του, γινόταν υπερβολικός, βιαστικός, ανυπόμονος, εμμονικός όπως εκείνος. «Ρε πούστη μου έχει η ομάδα έψιλον 1368 followers και εγώ 39» έγραφε σε ένα παλιό tweet. Όταν ένα πνεύμα καίγεται, όταν τα νιάτα χάνονται, η υποτίμηση της νοημοσύνης μπορεί να γίνει φυτίλι. Άλλο όμως η κρίση κι άλλο ο εγωισμός. Σε κάθε περίπτωση εντούτοις, η δημοσιογραφική προσέγγιση παρέμενε αφόρητα επιφανειακή. Φαίνεται να επινοήθηκε όπως εξάλλου και η τιμωρία προκειμένου να στήσει βιαστικά τον άνθρωπο στον τοίχο.

Κάθε φορά που ένας διανοούμενος χασμουριέται, η Πάολα γαβγίζει για να τον ξυπνήσει, έγραφα τις προάλλες, θέλοντας να πω πως είναι προτιμότερή η σιωπή των ανθρώπων των γραμμάτων παρά το τίποτά τους. Πολιτισμός δεν είναι να νυστάζεις. Ευαισθησία δεν είναι να γκρινιάζεις. Κουλτούρα δεν είναι να ακούς πολιτιστικές εκπομπές και να μιλούν σαν τους έχει βαρέσει ο ήλιος. Και τον κατηγορούμενο για το μόνο που δεν μπορείς να τον κατηγορήσεις είναι για υπνηλία. «Κι όσες κι αν χτίζουν φυλακές κι αν ο κλοιός στενεύει, ο νους μας είναι αληταριό που όλο θα δραπετεύει». «Μια νύχτα πήρα την ομορφιά στα γόνατά μου, τη βρήκα πικρή και τη βλαστήμησα, οπλίστηκα ενάντια στη δικαιοσύνη, δραπέτευσα». Θανάσης Παπακωνσταντίνου και Ρεμπώ, αυτά ήταν τα δυο τελευταία του tweets.

Οι πιστωτές ζητούν εγγυήσεις τα νησιά. Έχουν σχέδιο. Ξέρουν να το επιβάλουν. Οι άνεργοι, οι απολυμένοι, οι επισφαλώς εργαζόμενοι ζητούν αξιοπρέπεια και δεν ξέρουν από πού να πιαστούν. Ο αναρχικός κατηγορούμενος θα είχε σίγουρα στο μυαλό του το στιχάκι του Άσιμου:«Χιλιάδες σουπερμάρκετ γεμάτα πράγματα, γιατί δεν τα βουτάμε για τα γεράματα»; Η δράση του μαζί με το όπλο του, το νέο του βιογραφικό, υποσχόταν 100% επιτυχία. Τουλάχιστον μιλούσε τη γλώσσα του συστήματος. Επειδή είναι εύκολο στη χρήση και αξιόπιστο σαν τη νέα δανειακή σύμβαση. Τέρμα η μισθωτή σκλαβιά. Αρκεί να μη μας πιάσουν. 

Τρομερός ο πειρασμός της καλοσύνης (Μπρεχτ). Τρομερός κι εκείνος της τρέλας, όμως. Ένας άνθρωπος δολοφονήθηκε. Μία τράπεζα ληστεύθηκε-ο Μπέρτολτ κι εδώ δίνει τη λύση με το γνωστό αφορισμό του. Υπερασπίζεσαι έναν άνθρωπο που ίσως είναι εγκληματίας θα με ρωτήσετε; Όχι. Θα έλεγα ότι υπερασπίζομαι το τεκμήριο αθωότητάς του και πως πονάω για τον ζωντανό άνθρωπο που φτάνει στο σημείο να εγκληματήσει. Ακόμα δεν έχω ξεχάσει ότι ο δράστης της ομηρείας στο εργοστάσιο εκείνο της Κομοτηνής άκουγε μαντινάδες κλαίγοντας μέχρι που πήρε την απόφαση να τους επισκεφτεί για να πάρει πίσω τη ζωή του. Όσο επικρατεί κοινωνική γαλήνη, οι νόμοι δίχως άλλο δεν είναι άσχημη ιδέα. Όχι όμως όσο τα ενεχυροδανειστήρια είναι καλύτερη.

Ο Πακιστανός μας τελείωσε νωρίς. Ο συνάδελφοι για κάμποσες μέρες είχαν βρει καινούριο τέρας για να μας τρομάξουν καθώς ο Σαμαράς επαναδιαπραγματευόταν τη διάλυση της χώρας. Αν αποδειχτεί πως ο Θεοφίλου ήταν τόσο μπλεγμένος, πως ήταν εκείνος που δολοφόνησε έναν άνθρωπο, δε θα πάρω. Τι να το κάνω το ανήσυχο πνεύμα του που τον έκανε ίδιο με το τέρας που υποτίθεται πολεμούσε; Ωστόσο η αδυναμία μας να βρούμε ακόμα και στα κείμενα ενός τρομοκράτη τις αλήθειες που μας αφορούν φαντάζει το λιγότερο ύποπτη. Δε βοηθάς την πραγματικότητα όταν την αντιμετωπίζεις όπως θα ήθελες να είναι. Αποκαλύπτει πόσο τη φοβάσαι. Η πρεμούρα να καταδικάσουμε τους ευαίσθητους ληστές σημαίνει πως μάλλον ανεχόμαστε χειρότερα εγκλήματα γύρω μας επιδεικνύοντας μεγαλύτερη κατανόηση. Το επιχείρημα ότι αυτά δεν κοστίζουν ανθρώπινες ζωές, θα ήθελα πολύ να το συζητήσουμε. Η υποψία σε συνδυασμό με την εμπειρία μας λέει πως μάλλον σε άλλα λάπτοπ κρίνεται το μέλλον. 

Είναι όμως αυτός ο δράστης; Ας περιμένουμε. Αναμφίβολα είναι ένας από αυτούς που εντοπίζει πάντοτε η ελληνική αστυνομία. Βλέπετε δεν είναι εφικτό ακόμη να συλλαμβάνει κομμάτια του εαυτού της.

Δεν υπάρχουν σχόλια: