Πάντα λάδι

Ο Φερμίν περπατούσε αφηρημένος: «Για δες πώς είναι τα πράγματα. Καμία από τις κοπέλες της ηλικίας μου δεν αξίζει πια. Σχεδόν όλες παντρεύτηκαν, έχουν παιδιά κι έχουν αρχίσει να μοιάζουν στις μανάδες τους. Και οι μικρές που μου αρέσουν με βρίσκουν βαρετό και προτιμούν να φλερτάρουν με τους εικοσάρηδες που καπνίζουν ξανθό και ξέρουν να χορεύουν μάντισον». 
«Έχει περάσει η μπογιά μας», είπε ο Αντόνιο.      
«Ναι, και ακόμη χειρότερα, τα πράγματα γίνονται από μόνα τους, λες και ούτε εσύ ούτε εγώ υπάρχουμε. Όταν ήσουν στη στενή το σκεφτόμουν πολλές φορές: όταν βγει ο Αντόνιο, θα τα βρει όλα αλλαγμένα. Η χώρα άλλαξε χωρίς τη βοήθειά μας, το διανοείσαι;»
«Στη φυλακή είχα χρόνο να σκεφτώ», απάντησε.
«Οι καλύτεροι πάνε στη Γερμανία κι αυτοί που μένουμε, τσιμουδιά. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο, τα κουτσοβολεύουμε για να τη βγάλουμε. Ο κόσμος θαρρεί πως αναπνέει, αλλά στην πραγματικότητα αυτοί συνεχίζουν να κάνουν ό,τι τους καπνίσει».
Για να τον παρηγορήσει, του μίλησε για κείνους που έχοντας κάνει την επανάσταση κι έχοντας χάσει τον πόλεμο ζούσαν από τότε καταδικασμένοι στη στείρα ανάμνηση της νιότης τους, αλλά ο Φερμίν δεν τσίμπησε:
«Η περίπτωσή μας είναι χειρότερη από τη δική τους. Τουλάχιστον εκείνοι είχαν μια νιότη όπως είπες. Εμείς ούτε αυτό. Προετοιμαστήκαμε για κάτι και δεν έγινε τίποτα. Γερνάμε χωρίς να γνωρίζουμε ευθύνες, καταλαβαίνεις;»
Είχαν φτάσει στην παραλία και ο Φερμίν σταμάτησε κι έδειξε τις παρέες των αργόσχολων που κουβέντιαζαν μπροστά στη βεράντα του μπαρ.
«Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν δημοκρατικοί κι άλλαξαν φορεσιά μετά τον πόλεμο. Ύστερα έγιναν οπαδοί  της φάλαγγας, κι όταν σκουρύνανε τα πράγματα γι’αυτούς, έσκισαν τις ταυτότητές τους. Τώρα πουλάνε παραλίες στους Γερμανούς. Ό,τι και να συμβαίνει, αυτοί βγαίνουν πάντα λάδι».

Χουάν Γκοϊτισόλο, Στοιχεία ταυτότητας, Εκδόσεις Κέδρος, Μετάφραση Κατερίνα Ρούφου.