Ποιος φοβάται τη Δημοκρατία;

«Δεν μπορούμε να αφήσουμε τις τράπεζες να μας σέρνουν από τη μύτη». Ζαν Κλοντ Γιούνκερ (24-10-2011).

Παρένθεση για τη χθεσινή μέρα: Ο Πλούταρχος αναλύει τις συμφορές του δανεισμού σε βιβλίο που κυκλοφόρησαν πρόσφατα οι εκδόσεις «Νεφέλη». Το κείμενο είναι οξυδερκές και διεισδυτικό. Εξετάζει τα δεδομένα από ανθρώπινη σκοπιά και τα επιχειρήματά του είναι αψεγάδιαστα. Ωστόσο, σε συνθήκες παγκόσμιας αγοράς, τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Μια τεράστια ποσότητα κεφαλαίων που ξεπερνούν έως και είκοσι φορές το παγκόσμιο Α.Ε.Π λιμνάζουν τούτη την ώρα διότι περιμένουν κάποιον να τα δανειστεί, μας λέει ο Δημήτρης Καζάκης και τουλάχιστον σε αυτό δεν φαίνεται να υπάρχει αντίλογος. Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται εγκλωβισμένη στην ύφεση με αποτέλεσμα το χρήμα που δεν βρίσκει διέξοδο να ενισχύει την αβεβαιότητα. Το ντοκιμαντέρ Money as Debt είναι εξαιρετικά διαφωτιστικό. Συν τοις άλλοις οι τράπεζες σε εξωθούσαν να πάρεις δάνειο πριν σκάσει η φούσκα των ακινήτων στην Αμερική. Ο Αυστραλός αναλυτής στο σκετς είναι σαφής:«Δεν πρέπει να αγοράζεις όσα μπορείς. Χρειάζεται να μπορείς να πληρώνεις τον τόκο των χρημάτων που θα δανειστείς προκειμένου να τα αγοράσεις». Φταις εσύ που δανείστηκες μέσα στην περίοδο της αέναης ευφορίας, λένε. Δεν περνάει κρίση ο καπιταλισμός, περνάει ο άνθρωπος, επιμένουν. Μα αυτός περνούσε πάντα ρε παιδιά. Τραγουδώντας «Κομμένα πια τα δανεικά» ο οικονομικός αναλυτής πίστας, Αντώνης Ρέμος, επιτείνει τη σύγχυση. Διότι, Αντώνη μου, κανείς δεν θέλει να είσαι αυτάρκης. Και οι πιο υποψιασμένοι νιώθουν ότι δεν σου επιτρέπεται και να είσαι. Σίγουρα ο Πλούταρχος δεν θα ήταν ένας από τους αρθρογράφους του καθεστώτος που μας μαλώνουν τακτικά τα δύο τελευταία χρόνια. Το λέει άλλωστε ξεκάθαρα ο μεγάλος ιστορικός: εργαλείο του κατακτητή είναι ο δανεισμός. Επομένως ας μη μπερδευόμαστε. «Το ένα είναι το πολύ» έλεγε κι ο Ηράκλειτος αλλά αποκλείεται να είχε στο νου του τον ένα εργαζόμενο του πρωθυπουργού.


Παρένθεση για τα προηγούμενα χρόνια: Ο Άνταμ Σμιθ όταν συνέλαβε τον καπιταλισμό και το αόρατο χέρι του είχε λάβει τις ανθρώπινες ατέλειες υπόψη του και τις αποζητούσε:«Δεν περιμένουμε από την καλοσύνη του χασάπη, του ζυθοπώλη και του φούρναρη το γεύμα μας αλλά από τη μέριμνά τους για το συμφέρον τους. Δεν απευθυνόμαστε ποτέ στην ανθρωπιά τους αλλά στον εγωισμό τους. Και δεν τους μιλάμε ποτέ για τις ανάγκες μας αλλά για το κέρδος τους». Ποιος σας μίλησε λοιπόν για ανθρωπιά; Γιατί κατηγορείτε τους συνανθρώπους σας που την έχασαν; Δεν τους ζητήθηκε ποτέ να αναπτύξουν τα προτερήματά τους. Τα τελευταία ήταν τις περισσότερες φορές εμπόδιο στην επιτυχία τους. Αν υπήρχε μέτρο και η απληστία απουσίαζε, ο καπιταλισμός θα είχε καταρρεύσει προ πολλού. Και παρόλο που ως Έλληνες παίξαμε το παιχνίδι εξαιρετικά εγωιστικά, αποτύχαμε γιατί ήμασταν αφελείς, λίγο έως καθόλου επινοητικοί και κλειστήκαμε στην άμυνα. Εάν το πολιτικό σύστημα λογοδοτήσει κάποτε θα είναι γιατί πάσχιζε να αποκτήσει κοινή εξωτερική πολιτική απέναντι στην Τουρκία και αμέλησε να αποκτήσει οιαδήποτε έναντι των αγορών. Παράγγελνε απέξω ενώ είχε ακόμα δυνατότητες να φτιάξει κάτι να φάει ρίχνοντας μια ματιά στο ψυγείο. Η ανελέητη αυτοκριτική, ωστόσο, όταν οι Αμερικανοί που μας δίδαξαν το σύστημα είναι πιο χρεοκοπημένοι, δεν ωφελεί. Χάσαμε σε ένα παιχνίδι κι αν κάτι θα έπρεπε να μας δημιουργεί ερωτήματα για τις προθέσεις της «παγκόσμιας διακυβέρνησης» είναι ο αποκλεισμός μας από τις χρηματαγορές-παιδικές χαρές και όχι η αναμφίβολη αποτυχία των ανεύθυνων κι, ως εκ τούτου, επικίνδυνων ηγεσιών μας.

Παρένθεση για την επόμενη μέρα: Η βία είναι η μαμή της ιστορίας. Θα το έχετε ακούσει. Και ίσως οδηγούμαστε εκεί αναπόφευκτα. Αναρωτιέμαι ωστόσο. Εφόσον είναι ορισμένοι υπέρ της βίας και κατά της αστικής δημοκρατίας, τα προνόμια της οποίας απολάμβαναν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό μέχρι πρότινος, θα έπρεπε να καταλαβαίνουν ότι η βία αυτή μπορεί να στραφεί εναντίον τους. Δε γίνεται να πιστεύεις στη βία και να μη πιστεύεις στη βία που ίσως βιώσεις στο πετσί σου μέσα σε μία αιματηρή μάχη. Δεν μπορώ λοιπόν να βρω το λόγο που αυτοί οι ορισμένοι δεν αυτοπυρπολούνται! Έστω ένας, δύο από δαύτους. Να ασκήσουν δηλαδή τη βία που προτείνουν εναντίον του εαυτού τους. Θα έδιναν έτσι το έναυσμα για τις πρώτες σφαγές, θα έπειθαν για το δίκιο του αγώνα τους, θα έπεφταν οι προδότες, θα γίνονταν και ήρωες. Πολλά τα πλεονεκτήματα. Κάτι μου λέει ότι δε θα το αποτολμούσαν. Αγαπούν τον εαυτούλη τους όπως κι εγώ. Δεν τους μέμφομαι. Αλλά ίσως ήρθε η ώρα να καταλάβουν ότι η επιείκεια ακόμα και με τους δυνάστες σου δεν είναι ηττοπάθεια. Είναι απλή απροθυμία να χαρίσουμε κι άλλους ανθρώπους στην ανόητη εξουσία τους. Είναι επιθυμία που πηγάζει από τη γνώση της ιστορίας και των επαναστάσεων που αφάνισαν αθώους στο όνομα μίας δικαιοσύνης και μίας ισότητας που δεν ήρθε ποτέ. Θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει τρίτος δρόμος. Ειρηνικός, μαζικός, επίμονος, με φαντασία, με πάθος, με χιούμορ και προπάντων ευρωπαϊκός και διαδικτυακός. Μας περισσεύει το μίσος και μας λείπει το κέφι ενώ δεν θα έπρεπε. Υπάρχουν περιθώρια τουλάχιστον ακόμη. Ο τέταρτος δρόμος, εάν συνοδευτεί με την επιστροφή στα χωριά και όχι με μαζική φυγή στο εξωτερικό, διόλου δε με ενοχλεί. Καλύτερα χρήσιμος σε μία χειρωνακτική εργασία παρά άχρηστος δημοσιογράφος που προβαίνει σε μάταιες αποκαλύψεις για άπονες εξουσίες οι οποίες πάντοτε θα υπάρχουν παρά τη θέλησή μου. Καλύτερα με χέρια βρόμικα παρά με χέρια μες στο αίμα. Καλύτερα νεκρός παρά πουτ…. γιος για να το πω γηπεδικά και να το πιάσουν και τα παλικάρια. Άλλωστε αυτοί που θα αποφασίσουν να αυτοπυρποληθούν θα είναι τελικώς άλλοι κι όχι οι εισηγητές του μίσους και της έντασης που έχουν ακόμα να χάσουν πολλά. Ήδη οι αυτοκτονίες είναι σε ημερήσια διάταξη. Έγινε λάθος στους νεκρούς και ζητούν τους σωστούς; Μας λείπει βία και ζητάμε περισσότερη δράση; Από την έναρξη της κρίσης προσωπικά δεν έχω πλήξει λεπτό και ίσως αυτή είναι η μία και μοναδική επιτυχία του προγράμματος του Δ.Ν.Τ και της Ε.Ε. Μας έχει καθηλώσει ενώ θα έπρεπε να εξετάζουμε εναλλακτικές.

Η τέταρτη παρένθεση είναι αντίθετη με το πνεύμα των καιρών. Κάθε πολίτης όλο αυτό το διάστημα μετρίαζε τις δημοκρατικές ευαισθησίες που είχε διασώσει ώστε να μπορεί να παρακολουθεί τις εξελίξεις. Εν γνώσει του πρόδιδε τις ιδέες του και έβαζε πλάτη. Μόλις τη Δευτέρα του ξύπνησε το παρελθόν μία δήλωση του Υπουργού Πολιτισμού της χώρας: «Ακούω πολύ συχνά ότι οι εκλογές θα μας κοστίσουν πολύ. Να μας κοστίσουν. Δεν πειράζει. Φτάνει το αποτέλεσμα το οποίο θες να φέρεις να είναι αυτό το οποίο είναι ουσιαστικό για τον τόπο. Ο φόβος μου πάντα είναι ότι τέτοιου είδους εργαλεία, αν δεν τα έχει χρησιμοποιήσει κανείς σωστά, αντί να προσθέτουν στον διάλογο ουσιαστικά τον κωδικοποιούν προς λάθος κατεύθυνση». Η λαϊκή βούληση αποτελεί ένα εργαλείο για τον κύριο Γερουλάνο. Είναι κάτι σαν τη δημοσκόπηση. Μία τράπουλα που πριν τη βάλει στο τραπέζι οφείλει σαν γνήσιος και υπεύθυνος σωτήρας να τη σημαδέψει. Ένας δονητής που αν μάθει η ενδιαφερόμενη λαϊκή κυριαρχία να τον χρησιμοποιεί σωστά, δεν θα έχει ανάγκη την πασοκική στύση. Ο υπουργός δεν μπαίνει καν στη διαδικασία των παλιών καλών λαοπλάνων να πει ψέματα. Φοβάται μια δημοκρατία που δε θα τον βολέψει στην κορυφή της γιατί ενδέχεται να αποδειχτεί κακή τόσο για τα συμφέροντά μας όσο και για τα συμφέροντά του. Ο Κορνήλιος Καστοριάδης σημείωνε κάποτε πως η Δημοκρατία προϋποθέτει όμως αυτό ακριβώς το δικαίωμα του λαού: να σφάλει και μάλιστα να σφάλει βαριά. Από πότε λοιπόν εκχώρησε στους δανειστές ο Υπουργός και το δικαίωμά μας σε αυτό που εκείνος ορίζει ως αυτοκαταστροφή μας; Πόσο απέραντα νυχτωμένη και εμποτισμένη από τον κυρίαρχο ευρωπαϊκό οικονομικό φασισμό είναι η ρητορική του; Όσο φαντάζομαι και της κυρίας Έλενας Παναρίτη που εν τη ρύμη του λόγου της αναφώνησε σε τηλεοπτική εκπομπή: «Δυστυχώς δεν έχουμε δικτατορία». Μετά και από αυτό, έπαψα πια να εντοπίζω το πρόβλημα σημαντικής μερίδας των κυβερνώντων στην έλλειψη συναίσθησης πράξεων και λόγων. Η αλαζονεία της εξουσίας έχει εξαφανίσει κάθε υπόνοια μίας ενεργούς συνείδησης, γεγονός που τους επιτρέπει να υπηρετούν τη δικτατορία που δυστυχώς έχουμε, «να ενεργούν με τέτοιο τρόπο ώστε οι άνθρωποι να αποδεχθούν ότι οι δημοκρατικοί μηχανισμοί δεν είναι αληθινά σημαντικοί» όπως παρατηρεί ο Ζίζεκ και να μας αλλάζουν την αντίληψη που έχουμε για την εθνική κυριαρχία όπως τους εμψυχώνει ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ κ.Τρισέ. Εντούτοις, θα ήταν άδικο να μην προσθέσουμε πως ούτε για την αντιπολίτευση και το δημοσιογραφικό κατεστημένο φαίνεται να υπάρχει Ελλάδα αφού πάνω απ’όλα παραμένει το κόμμα και το κανάλι ή η εφημερίδα, οι προσωπικές φιλοδοξίες και τα συμφέροντα, με δυο λόγια η επιβίωση στα καταφύγια της ύφεσης όσο το δυνατόν περισσότερων βαμπίρ που μας έφεραν εδώ και που ανασυντάσσονται για να βγουν πιο αιμοβόρα στην επιφάνεια όταν λήξει ο συναγερμός. Για την αφεντιά τους η έξοδος της χώρας από την κρίση θα ήταν παιχνιδάκι καθότι είναι ικανότατοι στο να ακούν μόνο τον εαυτό τους και αυτομάτως θα καθιστούσαν λιγότερο πολύπλοκη κάθε διαπραγμάτευση. Εφτάψυχα τα λαμόγια, επιστρατεύουν μάλιστα όλο και πιο συχνά πιασάρικες πατριωτικές κορώνες που γίνονται εντονότερες όταν συμπίπτουν με τις εθνικές εορτές. Το μαγαζί, δω πέρα, τους ανήκει και οι επιτηρητές απειλούν να στερήσουν και από εκείνους υπηκόους, θέτοντας σε κίνδυνο την εύρυθμη λειτουργία των μαντριών τους. Βλέπετε, οι ψηφοφόροι είναι ακόμα του χεριού τους.

Είναι μακριά άραγε η στιγμή που όλοι οι Έλληνες θα καταλάβουν ότι ο μόνος αληθινός δημοκράτης που ζήτησε τη ψήφο τους όλα αυτά τα χρόνια ήταν ο Βασίλης Λεβέντης; Το κούρεμα έκλεισε και θα γίνει κατά πάσα πιθανότητα. Ποτέ δεν ξέρεις με την Ευρώπη τι σου ξημερώνει. Με τις υγείες μας λοιπόν. Και μη σπεύσετε να επιλέξετε μήτε ανάμεσα σε σωτήρες μήτε ανάμεσα σε προδότες. Έχουμε χρέος, χρέος ανθρώπινο που για όποιον το κουβαλάει δε διαγράφεται μονομερώς, κάτι καλύτερο από το σύνθημα «βία για όλους» να σκεφτούμε και να εφαρμόσουμε, αφού ο Θεός της Ελλάδας, που με τόσες αρμοδιότητες φορτώσαμε όλα αυτά τα χρόνια, δε σκοπεύει να κάνει άλλη εμφάνιση-αστραπή μετά τη χθεσινή και λιγόστεψαν και απότομα όσοι ήθελαν να τους κάνουμε για μία μόνο μέρα πρωθυπουργούς.